آیا تست ژنتیک واقعاً می تواند منجر به تناسب اندام شود؟ آیا تست ژنتیک هم یک دروغ دیگر در بازار آشفته تناسب اندام است؟!
چند صباحی است که پای شرکت‌هایی که ادعا می‌کنند با انجام تست ژنتیک می‌توانند رژیم غذایی و آینده تناسب اندام منحصر به فرد شما را رقم بزنند به بازار کشور باز شده است. اما این پدیده در دنیا سابقه طولانی‌تری دارد.
در ادامه تلاش می‌کنم از تمام جنبه‌های ممکن به موضوع رژیم غذایی و برنامه تمرینی براساس ژنتیک شما بپردازم و اینکه آیا این نوع ادعاها چقدر درست هستند!
چند سال پیش که زمزمه این تست‌ها را در رسانه‌ها شنیدم باور نمی‌کردم روزی پای آنها به کشور ما باز شوند اما مثل هر ترند دیگری به خصوص در زمینه کاهش وزن و تناسب اندام پای آنها نیز به کشور ما باز شده است.
به هر حال ما هم مثل مردمان سایر ملل تحت تاثیر تبلیغات محصولی مثل کرم ماکاس قرار گرفتیم که با شعار ۳ بار به راست و ۳ بار به چپ، چربی ها شروع به سوزاندن خواهند کرد!
به همین دلیل چند هفته اخیر سعی کردم بدون غرض و مرض بروم و هر چه مطلب در مورد تاثیر این آزمایش ژنتیک روی تناسب اندام هست مطالعه کنم. 🤓
آزماش ژنتیک برای تناسب اندام در خارج از کشور
در حال حاضر اگر شما بخواهید در فرنگستان از این آزمایش ها استفاده کنید حداقل باید ۱۷۰ دلار پول خرج کنید.
به طور خلاصه این تست به شما می‌گوید که رژیم خود را چطور با ژنتیک خود هماهنگ کنید و اینکه چه نوع ورزشی مناسب حال شماست!
بعضی تست‌ها حتی ادعا می‌کنند که شما با کدام رژیم کم چرب یا کم کربوهیدرات بیشتر وزن از دست می‌دهید.
پیامی که در پشت این ادعاها قرار دارد این است که هرکس ژنتیک مخصوص به خود را دارد بنابراین توانایی آنها کاملاً بستگی به ژنتیک‌شان دارد.
به یاد دارم یک نسل پیش افراد چاق مقصر اضافه وزن خود را غده تیروئیدشان معرفی می‌کردند اما امروزه گویا مقصر ژن‌ها هستند!
یکی از این شرکت‌های معروف در سطح جهان (Interleukin Genetics) است که در سال ۲۰۱۰ مطالعه‌ای را ترتیب داد و مدعی شد زنانی که رژیم غذایی خود را با تست های ژنتیک آنها تنظیم کرده بودند ۲-۳ برابر زنان دیگر که با رژیم های معمولی کار کرده بودند بیشتر وزن از دست داده بودند! منبع (۴) (نکته جالب اینکه نتایج این تست را در برنامه محبوب تلویزیونی اپرا وینفری هم به نمایش گذاشتند )
حتی یک تحقیق را منتشر کردند مبنی بر اینکه آب سیب شاید برای بعضی افراد سالم‌تر از بقیه باشد. منبع (۲)
این نوع تست‌ها را می‌توانید در وبسایت‌های ایرانی که مدعی بومی سازی این متد هستند هم پیدا کنید اما با اینکه این نتایج امیدوارکننده به نظر می‌رسند اما هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند.
آزمایش ژنتیک و ژن های چاقی
دانشمندان به تازگی ژن‌های مرتبط با چاقی را کشف کرده‌اند و ما هنوز فاصله زیادی با این داریم که از این اطلاعات برای طراحی رژیم غذایی و برنامه ورزشی استفاده کنیم. منبع (۱)
من و شما که شکی نداریم بعضی‌ها هستند که به اصطلاح عموم استعداد چاقی بیشتری دارند و دچار چاقی مزمن هستند اما شواهد کافی برای این امر وجود ندارد تا به ما ثابت کند می‌شود با یک رژیم غذایی که براساس ژنتیک ما نوشته شده است به تناسب اندام رسید.
کاری به قیمت‌هایی که در ایران به خاطر این تست‌ها می‌گیرند ندارم اما اگر من ۱۷۰ دلار داشتم به جای اینکه پول خود را صرف آزمایش ژنتیک کنم یک سری به قصابی و میوه فروشی سر کوچه می‌زدم. 😜
شرکت (Interleukin Genetics) در سال ۲۰۰۹ کار خود را شروع کرده است اما همانند سایر شرکت های فعال در زمینه آزمایش ژنتیک برای تناسب اندام نتوانسته‌اند از سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تاییدیه لازم را اخذ کند.
اوضاع در آمریکا تا حدی بغرنج شد که سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در کار یکی از این وبسایت‌ها به نام (23andMe) دخالت کرد چرا که این وبسایت یک سری توصیه‌ها براساس ژنتیک افراد می‌کرد و به آنها در مورد ریسک ابتلا به یک سری بیماری‌ها هشدار و توصیه می‌داد.
چرا که افراد براساس این توصیه‌ها، تصمیم‌های احمقانه‌ای می‌گرفتند و به خود آسیب می‌زدند!
این نوع شرکت‌ها برای آزمایش از شما می‌خواهند که نمونه آب دهان خود را درون یک لوله آزمایشگاهی برای آنها ارسال کنید. در ادامه دانشمندان در آزمایشگاه به دنبال پلی مورفیسم تک نوکلئوتیدی یا (SNPs) در ۴ ژن مختلف مربوط به مدیریت کاهش وزن می‌گردند.
بعد شرکت شما را آزمایش می‌کند که ببیند شما به کربوهیدرات یا چربی یا هر دوی آنها حساس هستید یا نه!
افرادی که به کربوهیدرات حساس باشند رژیم کم کربوهیدرات و افرادی که به چربی حساس باشند رژیم کم چربی برای آنها تجویز می‌شود.
نکته جالبی که وجود دارد شرکت‌هایی که آزمایش های ژنتیک ورزشی را در خارج از کشور ابداع کرده‌اند برای متقاضی یک رژیم مشخص شده نمی‌نویسند و فقط به شما توصیه می‌کنند که از کدام گروه مواد غذایی کمتر یا بیشتر مصرف کنید اما بعضی شرکت‌های داخلی فعال در این زمینه تا جایی پیش می‌روند که حتی ادعا می‌کنند می‌توانند رژیم دقیق شخصی شده برای شما بنویسند. 🤨
چرا در حال حاضر با این تست ها مخالف هستیم؟
این تحقیقاتی که شرکت های مذکور انجام داده‌اند روی جمعیت زیادی بوده است در صورتی که با توجه به ادعای این شرکت در مورد یک رژیم شخصی سازی شده باید مطالعات با توجه به شرایط هر فرد صورت گیرد.
جای بسی تاسف است که این متد علمی که هنوز در ابتدای راه خودش قرار دارد توسط افرادی سودجو برای فریب افرادی که به دنبال تناسب اندام هستند مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد!
حتی اگر محققی بتواند ژن های چاقی شما را مورد شناسایی قرار بدهد هنوز صدها ژن دیگر وجود دارند که روی سوخت و ساز شما تاثیرگذار هستند.
این علم هنوز بسیار جوان است و هنوز نیازمند تحقیقات و پیشرفت‌های بسیار زیادی است. اما تا زمانی که بتوان از منافع آن برای به دست آوردن تناسب اندام استفاده کرد فاصله زیادی داریم.
مسلماً خیلی جذاب است که با یک تست ساده بتوان بهترین رژیم غذایی را برای خودمان طراحی کنیم. اما این موضوع در حال حاضر آنقدر خنده‌دار است که بگویید با مصرف مکمل وی تبدیل به سوپرمن می‌شوید. 😂
در بهترین حالت این تست‌ها می‌توانند به شما در مورد ریسک بیماری‌های قلبی یا دیابت هشدار بدهند نه اینکه رژیم غذایی و یا حتی استعداد ورزشی شما را شناسایی کنند!
محیط و شرایطی که در آن بزرگ شده‌اید و تمام تصمیماتی که می‌گیرید روی فعال شدن یک سری از ژن‌های شما اثر می‌گذارند. منبع (۳)
یکی از دوستان چند هفته پیش به مشاوران تمرینو پیام داده بود که این تست را انجام داده و در نتایجی که برایش فرستاده بودند ذکر شده بود که شما به لاکتوز حساس هستید. به یاد ضرب المثل معروف (از کرامات شیخ ما این است شیره را خورد و گفت شیرین است!) افتادم.
برای تشخیص اینکه آیا به لاکتوز حساس هستید یا نه کافی است یک لیوان شیر بنوشید، نتایج کار تا ۳۰ دقیقه بعد خود را نشان می‌دهد. 😳
متاسفانه گاهی دیدن فیلم‌های علمی و تخیلی سبب می‌شود تا ما از جامعه علمی انتظارات عجیب و غریبی داشته باشیم و همین فرصت را به سوء استفاده کنندگان می‌دهد.
نتیجه گیری
چاق شدن نتیجه ۲ عامل اصلی است:
- مصرف زیاد کالری
- عدم تحرک
البته عوامل دیگری هم در این میان نقش بازی می‌کنند. تا سال ۲۰۱۰ نزدیک به ۶۸ درصد آمریکایی‌ها دچار چاقی بودند. این آمار برای کشور ما هم تا حدود ۵۰ میلیون نفر می‌رسد. 🤨
جای تعجب نیست که این نوع شرکت‌ها پای خود را به هر ۲ کشور باز کرده‌اند. بهتر است قبل از اینکه دست به جیب شوید پول بی‌زبان را صرف خرید مواد غذایی سالم و عضویت در یک باشگاه بدنسازی کنید! 🤑
آیا شما تجربه استفاده از این آزمایش ها را داشته اید؟
