چطور درمان جایگزینی تستوسترون را انجام دهیم؟

اگر فکر می‌کنید دچار کمبود تستوسترون هستید در ادامه شما را با نشانه‌‌های کمبود تستوسترون و درمان جایگزینی تستوسترون آشنا خواهم کرد.

لطفاً با دقت به حرف‌های من گوش دهید:

می‌دانم گرفتار مشغله‌های مهم زندگی هستید (از جمله تلگرام 😜) اما یک لطفی به من و خودتان بکنید:

بنشینید، آرامش داشته باشید و تلفن همراه خود را خاموش کنید. (البته، اگر مطلب را از طریق گوشی مطالعه می‌کنید این کار را نکنید 😊)

یک نفس عمیق بکشید، حالا که آرامش خود را باز یافته‌اید، این سوال‌ها را از خود بپرسید:

• آیا اخیراً حس می‌کنید که نسبت به خود قبلی‌تان تغییر کرده‌اید؟
• آیا وقتی صبح از خواب بیدار می‌شوید، انرژی گذشته را دارید تا به زندگی روزانه بپردازید؟
• آیا برای انجام جلسه تمرینی که بعد از ظهر دارید، مشتاق هستید تا قوی‌تر بشوید؟
• آیا وقتی می‌خواهید تصمیم بگیرید، بدون تردید این کار را می‌کنید؟
• آیا هنوز از نظر جنسی، فردی فعال به حساب می‌آیید؟

جواب‌های شما به سوالات بالا، می‌تواند به کمبود تستوسترون در بدن ربط داشته باشد و یا ربطی نداشته باشد اما اگر ربط دارد، این مطلب را برای شما بدنساز عزیزی که دچار کمبود تستوسترون است، تهیه کرده‌ام.

هشدار: مطالبی که به آن‌ها اشاره خواهد شد جنبه معرفی دارد، بنابراین بهتر است قبل از هر اقدام خودسرانه، با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.

خلاصه مطلب:

کمبود تستوسترون دقیقاً چیست؟

نکته: از نظر انجمن اورولوژی آمریکا، سطح پایین تستوسترون، ۳۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (ng/dL) است. منبع (۱۴)

کلینیک مایو، سطح طبیعی تستوسترون را بین ۲۴۰-۹۵۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (ng/dL) می‌داند. منبع (۱۵)

وقتی یک مرد به سن ۳۰ سالگی می‌رسد، سطح تستوسترون او، هر یک دهه، به میزان ۱۰ درصد کاهش پیدا می‌کند.

در همین زمان، عامل دیگری نیز وارد میدان می‌شود که به آن «گلوبولين متصل شونده به هورمون‌ هاي جنسي» یا (SHBG) می‌گویند. این عامل به مرور در بدن افزایش می‌یابد. (حقیقتی تلخ برای بدنسازهای ۳۰ سال به بالا)

(SHBG) تا جایی که می‌تواند جلوی گردش تستوسترون در بدن را می‌گیرد و اجازه فعال شدن آن را در بدن خواهد گرفت.

تستوسترون باقی‌مانده با نام «تستوسترون زیستی قابل دسترس» شناخته می‌شود.

نکته جالب: به همین دلیل زمانی که به آزمایشگاه می‌روید تا سطح تستوسترون شما تعیین شود، پزشک باید سطح کلی تستوسترون، سطح تستوسترون آزاد و «تستوسترون زیستی قابل دسترس» را اندازه‌گیری کند تا یک چشم‌انداز مشخص از سطح تستوسترون بدست آید.

اما همان‌طور که حدس زده‌اید، معدود آزمایشگاه‌هایی وجود دارند که چنین نتایجی را در اختیارتان قرار دهند.

هر مردی شاهد کاهش «تستوسترون زیستی قابل دسترس» خواهد بود اما این کاهش برای بعضی دیگر بیشتر است.

دلیل آن می‌تواند فیزیکی، روانی (استرس) یا حتی محیطی باشد و زمانی که رخ می‌دهد علاوه بر مشکل عضله سازی، دچار سایر ریسک‌های ناشی از کمبود تستوسترون خواهید شد.

• چرا بالا بودن سطح تستوسترون این‌قدر مهم است؟

دوستان بدنساز به اهمیت تستوسترون برای افزایش قدرت، عضله سازی، ریکاوری و کاهش سطح چربی آگاهی دارید. اثر این هورمون روی میل جنسی نیز کاملاً مشخص است.

اما این موارد فقط بخش کوچکی از اثرات تستوسترون روی عملکرد بدن است. در ادامه، فقط یک فهرست کوتاه از بیماری‌هایی را مشاهده می‌کنید که با کمبود سطح تستوسترون در ارتباط هستند:

• بیماری‌های قلبی و عروقی
• سرطان
• دیابت
• پوکی استخوان
• افسردگی
• آلزایمر
• سندرم ایکس

نشانه‌ های کمبود تستوسترون

این نشانه‌ها کلی هستند و می‌توانند به علل دیگر هم رخ بدهند اما به صورت کلی:

• تغییرات احساسی
• کاهش میل جنسی
• عدم نعوظ
• کاهش قدرت و حجم عضلانی
• کاهش هشیاری ذهنی
• کاهش انرژی
• افزایش چربی بدن
• عرق کردن شبانه
• افسردگی و عدم اشتیاق به ادامه زندگی

درمان جایگزینی تستوسترون چی هست؟

پزشکان در دهه ۳۰ میلادی، تستوسترون را برای مردانی که مشکل جنسی، خستگی و تغییر خلق و خو داشتند تجویز می‌کردند. آن موقع هیچ راهی برای سنجش میزان تستوسترون در خون نبود.

حتی امروزه نیز نمی‌توان با قطعیت گفت: کسی به تزریق تستوسترون نیاز دارد یا نه.

نام دیگر جایگزینی تستوسترون، درمان جایگزینی آندروژن است. در این درمان، از روش‌های مختلفی مثل: پچ‌ها، کرم، ژل یا تزریق برای رساندن تستوسترون به بدن استفاده می‌شود. (از طریق اسپری بینی نیز می‌توان تستوسترون به بدن رساند)

این روش‌ها معمولاً تا ۴ روز اثرشان را حفظ می‌کنند. تزریق‌ها عمر بیشتری دارند اما باید به صورت هفتگی، ۲ بار در هفته یا ماهانه دریافت شوند.

دلیل اصلی استفاده از درمان جایگزینی تستوسترون، ایجاد تعادل هورمونی و برطرف کردن نشانه‌های هیپوگنادیسم (کم‌کاری غده‌های جنسی) است. اما بیشتر برای عضله سازی، کاهش وزن، عملکرد جنسی و افزایش انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته، این روش ریسک‌های خود را نیز به همراه دارد:

• بیماری قلبی منبع (۱۶)
• مشکلات تنفسی
• مشکلات باروری
• کاهش تولید اسپرم
• تجمع مایعات منبع (۱۹)
• واکنش‌های حساسیت‌زا
• ایجاد لخته خونی زیر پوست (هماتوم)
• بی‌خوابی منبع (۱۸)

نکته: در مورد بیماری قلبی باید اشاره کرد که: تحقیقاتی هم وجود دارند که وجود چنین رابطه‌ای را رد می‌کنند. منبع (۱۷)

آیا درمان جایگزینی تستوسترون خطرناک است؟

• نسبت به چی؟!

نسبت به پرش با چتر از هواپیما یا مصرف استامینوفن؟

بنا به گفته‌‌های دکتر جان کریسلر، (یکی از پیشروترین متخصصان در زمینه درمان جایگزینی تستوسترون) هزاران نفر از مصرف تستوسترون بهره‌مند شده‌اند، بدون اینکه دچار عوارض خاصی بشوند.

البته، با اینکه درمان جایگزینی تستوسترون عوارض کمی دارد اما این‌طور هم نیست که موارد منع مصرف نداشته باشد.

به عنوان مثال: افرادی که به سرطان پروستات و سینه مبتلا هستند به هیچ وجه نباید تحت درمان جایگزینی تستوسترون قرار بگیرند.

نکته طلایی: یکی از نکاتی که حین درمان جایگزینی تستوسترون باید مدنظر قرار داد، سطح هماتوکریت (نسبت درصد گویچه‌های قرمز در خون) است. اگر از تستوسترون استفاده می‌کنید و سطح هماتوکریت خون به بالای ۵۰ برسد بایستی دوز مصرفی هفتگی خود را کاهش بدهید و مصرف روغن ماهی خود را افزایش بدهید.

چرا که سطح بالای هماتوکریت در خون (بالای ۵۰) سبب می‌شود ریسک ابتلا به انفارکتوس قلب (سکته) نسبت به کسی که سطح هماتوکریت ۴۰ دارد تا ۲ برابر، بالاتر باشد!

هشدار: در طول مصرف تستوسترون نمی‌توانید به فکر بچه‌دار شدن باشید. در دهه ۹۰ میلادی سازمان بهداشت جهانی مطالعه‌ای را در ۱۰ کشور انجام داد که در طی آن از تستوسترون به عنوان دارویی برای کنترل جمعیت استفاده می‌شد.

نتایج این تحقیق، کاملاً امیدوارکننده بود. مردانی که در طی هفته، ۲۰۰ میلی‌گرم تستوسترون سیکلوپنتیل پروپیونات و هپتو آنات مصرف کرده بودند در طول مصرف، قادر به باروری نبودند.

آیا درمان جایگزین تستوسترون، سبب افتادگی پستان و حمله قلبی می‌شود؟

این مورد فقط در عده‌ای از بدنسازها مشاهده شده که مقادیر دریافتی آن‌ها هفته‌ای ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی‌گرم است. البته، ریزش مو یک احتمال است اما اگر تا ۳۰ سالگی دچار ریزش موی زیادی نشده‌اید از این به بعد هم دچار مشکل نخواهید بود.

در مورد حملات قلبی هم، همین بس که سطح پایین تستوسترون احتمال حمله قلبی را بالا می‌برد نه سطح بالای آن!

چرا به درمان جایگزینی تستوسترون نیاز پیدا می‌کنیم؟

در گذشته، استفاده از تستوسترون چندان مرسوم نبود اما امروزه انجام این کار در مراکز پزشکی هم صورت می‌گیرد. اما چرا به درمان جایگزینی تستوسترون (TRT) نیاز پیدا می‌کنیم؟

استفاده از تستوسترون، برای عده‌ای تبدیل به یک سرگرمی شده است. اما مردانی هستند که واقعاً از کمبود تستوسترون رنج می‌برند.

این افراد، شاهد افسردگی، چاقی، کاهش عضلات و کمبود انرژی هستند. از طرفی، با اینکه تستوسترون یک هورمون موثر است اما اینکه می‌تواند به سرعت تمام این مشکلات را حل کند هم، یک دروغ شاخ‌دار است. 🤨

دلایل کاهش سطح تستوسترون

اگر دچار کاهش سطح تستوسترون هستید، یعنی بخشی از بدن برای تولید این هورمون مشکل ایجاد می‌کند. با اینکه مصرف تستوسترون، می‌تواند این کمبود سطح را جبران کند اما مشکل اصلی را حل نمی‌کند.

در ادامه، به دلایل اصلی کمبود تستوسترون اشاره می‌کنم:

۱. سطح کنترل نشده SHBG و آراماتاز

قبل از اینکه مصرف تستوسترون را شروع کنید، باید سطح آراماتاز و گلوبولين متصل شونده به هورمون‌ هاي جنسي (SHBG) را کنترل کنید.

اگر نتایج آزمایشگاه نشان بدهد که: سطح استروژن بالاتر از حد طبیعی است، نشانه بالا بودن سطح SHBG و آراماتاز است.

• بالا بودن سطح آراماتاز چه مشکلی را ایجاد می‌کند؟

آراماتاز آنزیمی است که مسئول تبدیل تستوسترون به استروژن است. اگر سطح آراماتاز بالاتر باشد، اغلب تستوسترون دریافتی تبدیل به استروژن می‌شود. این خود تبدیل به مشکل بزرگ‌تری می‌شود.

این موضوع را باید با پزشک خود هم در میان بگذارید وگرنه پول خود را دور ریخته‌اید.🤑

جدای از درمان جایگزینی تستوسترون، باید سعی کنید تا تولید آراماتاز پایین باشد. سطح بالای آراماتاز زمانی رخ می‌دهد که: سطح انسولین، xenoestrogens (یک نوع استروژن) و سیتوکین‌های التهابی در بدن بالا باشد. منبع (۱)

زیادی توضیح نمی‌دهم اما سطح بالای این موارد، اصلاً برای سلامتی خوب نیست.

برای چگونگی کاهش سطح آراماتاز، در ادامه توصیه‌های را خواهم کرد اما ابتدا اجازه بدهید در مورد SHBG هم صحبت کنم.

همان‌طور که پرخوری و سطح بالای انسولین، منجر به سطح بالای آراماتاز می‌شود، اگر مدت زمانی طولانی، شاهد کاهش مصرف کالری و سطح انسولین باشید، سطح SHBG هم پایین می‌آید. منبع (۲)

• بالا بودن سطح SHBG چه مشکلی را ایجاد می‌کند؟

SHBG یا گلوبولين متصل شونده به هورمون‌ هاي جنسي، پروتئینی است که به تستوسترون متصل می‌شود و قابلیت فعالیت را از این هورمون می‌گیرد. منبع (۳)

این یعنی: خبری از عضله سازی و قوی‌تر شدن دیگر نیست. در ضمن، میل جنسی هم کاهش می‌یابد. 😳

• چطور سطح SHBG و آراماتاز را طبیعی نگه داریم؟

اگر بیش از حد غذا می‌خورید و رژیم خوبی ندارید، سطح آراماتاز به هم می‌خورد و اگر خیلی کم غذا می‌خورید سطح SHBG افزایش پیدا می‌کند.

این توصیه‌ها را در زندگی روزانه خود به کار بگیرید که دچار این مشکلات نشوید:

• خوب غذا بخورید اما پرخوری نکنید

اجازه ندهید دوره حجم گیری به ضررتان تبدیل شود. (حقایق مهم و تکان دهنده در مورد حجم گیری)

با لاغر ماندن، می‌توانید سطح آراماتاز را کنترل کنید. روزانه ۱٫۶ تا ۲٫۱ به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، پروتئین مصرف کنید.

قبل از تمرین، حتماً کربوهیدرات مصرف کنید. در طول روزهای تمرینی، کربوهیدرات بیشتری مصرف کنید.

• در روزهای استراحت، میزان کربوهیدرات را حداقل کنید

بعد از پایان فاز حجم گیری بهتر است، چاق نشده باشید. چرا که در فاز چربی سوزی، دیگر مصرف کمتر کالری باعث افزایش سطح SHBG نخواهد شد.

توصیه می‌کنم: هفته‌ای یک بار تمرینات اینتروال انجام بدهید. (برنامه تمرینی اینتروال برای چربی سوزی)

• بالا بودن سطح التهاب باعث افزایش سطح آراماتاز می‌شود

برای کنترل التهاب، سعی کنید از امگا ۳ استفاده کنید.

• در ظروف پلاستیکی غذا مصرف نکنید

پلاستیک‌ها، حتی انواعی که فاقد ماده بیسفنول آ (BPA) هستند، باعث افزایش سطح استروژن در بدن می‌شوند. منبع (۴)

• سعی کنید از مصرف گوشت‌های هورمونی و محصولاتی که در تولید آن‌ها از آفت‌کش استفاده شده، خودداری کنید

این محصولات، حاوی ترکیبات شبه استروژن هستند که می‌توانند سطح آراماتاز را افزایش دهند.

از محصولات بهداشتی حاوی پارابن هم استفاده نکنید که حاوی یک نوع استروژن هستند.

• روزانه زینک، منیزیم و ویتامین D3 مصرف کنید

این مواد، سطح SHBG و آراماتاز را کنترل می‌کنند.

• از مکمل‌های حاوی رزوراترول استفاده کنید

رزوراترول باعث جلوگیری از شکل‌گیری آراماتاز می‌شود. رزوراترول را می‌توانید در انگور قرمز پیدا کنید. البته، مقدار آن ناچیز است، به همین دلیل به صورت مکمل مصرف می‌شود.

۲. از بین رفتن سلول‌های لایدیگ (Leydig)

• می‌دانید چرا بیضه‌های یک مرد، خارج از بدن او قرار دارد؟!🤔

به نظر می‌رسد، بیرون از بدن جای امنی برای بیضه‌ها نیست! اما این امر یک دلیل دارد.

سلول‌های لایدیگ، همان سلول‌هایی که درون بیضه‌ها قرار دارند، عامل تولید کننده تستوسترون هستند.

مسئله این است که: این سلول‌ها در گرما خوب کار نمی‌کنند. بنابراین، در بیرون از بدن قرار می‌گیرند تا نسبت به بقیه بدن، دمای کمتری را تجربه کنند!!

هم‌چنین، سلول‌های لایدیگ در برابر التهاب هم آسیب‌پذیر هستند و به خاطر التهاب، نمی‌توانند تستوسترون تولید کنند. منبع (۵)

درمان جایگزینی تستوسترون می‌تواند به شمایی که سلول‌های لایدیگ‌تان مشکل دارد، کمک کند اما قبل از آن، مشکل التهاب درون بدن را حل کنید.

چطور سلول‌های لایدیگ را سالم نگه دارم؟

• از دستگاه گوارش خود مراقبت کنید

اقدامات متنوعی می‌توانید انجام بدهید، اما به طور خلاصه: سعی کنید سبزیجات و میوه‌های بیشتری مصرف کنید.

• از محافظ بیضه، استفاده کنید

اگر ورزش پر برخوردی انجام می‌دهید، توصیه می‌شود از بیضه‌بند استفاده کنید.

۳. ترومای سر

وقتی صحبت از تولید تستوسترون می‌کنید، همه به فکر زیر شکم می‌افتند!

اما اغلب کارها در مغز صورت می‌گیرد. همه چیز با تولید هورمون گنادوتروپین (GnRH) شروع می‌شود.

GnRH به سمت غده هیپوفیز قدامی حرکت می‌کند و باعث آزاد شدن هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینه کننده (LH) می‌شود.

این هورمون‌ها هم با استفاده از جریان خون، وارد بیضه‌ها می‌شوند. LH هم سلول‌های لایدیگ را تحریک به تولید تستوسترون می‌کند و FSH هم به تولید اسپرم کمک می‌کند.

پس سلامت مغز، روی تولید تستوسترون هم اثر می‌گذارد. آسیب تروماتیک مغز (TBI) می‌تواند اثر منفی روی محور هیپوتالاموس هیپوفیز گناد (HPGA) بگذارد. منبع (۶، ۷ و ۸)

اثر آسیب‌های مغزی، می‌تواند دائمی باشد. این موضوع در بین نظامیانی که از این آسیب رنج می‌برند، باعث افزایش آمار خودکشی می‌شود. چرا که سطح پایین تستوسترون، باعث افسردگی خواهد شد. منبع (۹، ۱۰ و ۱۱)

اگر دچار آسیب مغزی شده‌اید، توصیه می‌شود برای درمان آن با پزشک متخصص مشورت کنید.

برای مقابله با ترومای سر چکار کنم؟

• حتماً با یک پزشک متخصص غدد درون ریز، مشورت کنید که تجربه لازم در درمان کمبود هورمون ناشی از ترومای سر را دارد.
• از مکمل‌های حاوی امگا ۳ استفاده کنید. منبع (۱۲)
• از مکمل‌های حاوی نوروپروتکتانت، برای کاهش اثر ترومای سر بهره ببرید. منبع (۱۳)

۴. اختلال عملکرد محور هيپوتالاموس هيپوفيز آدرنال (HPA)

توضیح عملکرد این محور کمی پیچیده است و به نظرم فقط متن را طولانی و خواننده را خسته می‌کند.🤓

بنابراین، به همین مقدار قانع شوید که اختلال در این محور، برای سطح تستوسترون بدن خوب نیست.

خوب حالا باید چکار کنیم؟

• مواد مغذی مصرف کنید و کربوهیدرات زیادی مصرف نکنید تا سطح انسولین کنترل شود.
• توصیه می‌شود: سرکه سیب را به رژیم خوب اضافه کنید.
• با مصرف روغن ماهی و دارچین، سطح التهاب را در بدن کنترل کنید.
• برای کنترل کورتیزول از جینسنگ هندی و عصاره گیاه رودیولا استفاده کنید.

هیچ راه آسانی برای مشکل کمبود تستوسترون وجود ندارد. درمان جایگزینی تستوسترون می‌تواند باعث کاهش نشانه‌های این عارضه شود اما هم‌چنان باید با مشکل اصلی این عارضه روبه‌رو شوید.

نکته جالب: یکی از دلایل مهم کاهش سطح تستوسترون، افزایش سطح استرس است. نمی‌خواهم بگویم: استرس نداشته باشید اما یاد بگیرید استرس خود را کنترل کنید.

چه روش‌ های درمان جایگزینی تستوسترون وجود دارد؟

اگر بعد از آزمایش دادن متوجه شدید که دچار کمبود تستوسترون هستید، چند روش برای جایگزینی آن وجود دارد.

یک سری مکمل را در بازار پیدا می‌کنید که ادعا می‌کنند می‌توانند سبب افزایش سطح تستوسترون شوند اما این مکمل‌ها برای افرادی که به دلایل پزشکی دچار کمبود تستوسترون هستند به هیچ وجه پاسخگو نیستند.

در ادامه، با روش‌ های درمان جایگزینی تستوسترون آشنا خواهید شد:

تزریق تستوسترون

تزریق تستوسترون، روش استاندارد درمان جایگزینی تستوسترون است. این یک روش ساده است که می‌توانید روی میزان دریافت دقیق تستوسترون حساب کنید.

برای اغلب آقایان، مصرف ۱۰۰ میلی‌گرم از تستوسترون سیکلوپنتیل پروپیونات یا هپتو آنات کفایت می‌کند. البته، گاهی اوقات تا ۲۰۰ میلی‌گرم در هفته نیز توسط پزشک‌ها توصیه می‌شود. مقادیر بالاتر از این، شما را در دوره‌های مصرف برای مسابقات بدنسازی قرار می‌دهد.

با اینکه این تزریق را هفتگی و در یک روز مشخص انجام می‌دهید اما هم‌چنان با دور شدن از این روز، سطح تستوسترون پایین می‌آید به همین دلیل توصیه می‌شود که: دوز مصرفی خود را به ۲ قسمت تقسیم کنید و هفته‌ای ۲ بار عمل تزریق را انجام بدهید.

یک نکته: بدنسازها سعی می‌کنند در همان روزی که تزریق را انجام می‌دهند به تمرین بپردازند که نیازی به این کار نیست.

چرا که با تزریق ۲ بار در هفته، سطح تستوسترون در خون به اندازه کافی بالاست و نیازی به این همه دقت نظر نیست.

نکته مهم: تزریق زیر جلدی، (پوستی) بر تزریق عضلانی ارجحیت دارد، چرا که اثرگذاری بیشتری خواهد داشت و هم‌چنین در طول دوره درمان، عضلات خود را زخمی نمی‌کنید!

ژل تستوسترون

این انتخاب اول اغلب پزشک‌ها است چرا که استفاده از آن آسان و البته مطالعات زیادی روی اثرات آن‌ها صورت گرفته است.

البته، این ژل‌ها بیشتر به این علت تبلیغ می‌شوند که گویا رابطه‌ای با استروئید و افزایش اندازه عضلانی ندارند.

یک مرد ۵۰ ساله که به دنبال افزایش میل جنسی خود است، هرگز فکر نمی‌کند که این ژل، همان ماهیت آمپول‌هایی را دارد که یک بدنساز حرفه‌ای برای آمادگی مسابقات از آن استفاده می‌کند!

نکته مثبت استفاده از این ژل‌ها این است که: استفاده از آن‌ها ساده است و نیازی به تزریق و درد آمپول ندارد. هم‌چنین، عملکرد آن‌ها نیز بسیار سریع است.

اما نکته منفی استفاده از این ژل‌ها، قیمت‌های بالا است. در ضمن، باید هر بار که از حمام بیرون می‌آیید از این ژل دوباره استفاده کنید.

هشدار: تا زمانی که این ژل روی بدن خشک نشده، از تماس برقرار کردن با خانم‌ها (مخصوصاً زنان حامله) و کودکان خودداری کنید.

نکته مهم: این ژل‌ها را به کف دست نمالید، آن‌ها را در قسمت ساعد اعمال کنید، چرا که راحت‌تر جذب می‌شوند. مقداری ژل را از داخل تیوپ آن روی یک ساعد خود بمالید و حالا این ساعد را به روی ساعد دیگر بمالید تا چیزی را هدر نداده باشید.

روش‌های دیگر دریافت تستوسترون

بله روش‌های دیگری مثل: کرم، قرص، قطره و… وجود دارند که چندان موثر نیستند. به عنوان مثال: کرم‌ها به اندازه ژل، اثر ندارند و نمی‌توانند به درون پوست نفوذ کنند. این موضوع در مورد قرص و قطره نیز صادق است.

البته، یک سری پچ‌ها یا چسب‌ها وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را روی بدن قرار دهید و شاهد اثر خوب‌شان باشید. این چسب‌ها روزانه ۵ میلی‌گرم تستوسترون به بدن می‌دهند. با این حال، یک سری گزارش‌ها وجود دارند که برخی مصرف‌کنندگان در ناحیه‌ای که چسب مورد استفاده قرار گرفته، دچار حساسیت پوستی شده‌اند.

برنامه عملی دریافت تستوسترون

خیلی‌ها تصور می‌کنند اگر فردی تستوسترون کمی دارد، به سادگی می‌توان تستوسترون تجویز کرد و دیگر همه چیز تمام است. متاسفانه این فقط شروع ماجرا است.

همین‌طور که سطح تستوسترون بالاتر می‌رود، سطح استروژن هم بالا می‌رود و اگر سطح استروژن را کنترل نکنید، مصرف تستوسترون از طرف شما، آب در هاون کوبیدن است!

اینجاست که مجبور به مصرف یک سری داروهای دیگر، در کنار تستوسترون می‌شوید. این موضوع به خصوص اگر یک بدنساز میانسال هستید صدق می‌کند.

• مهارکننده‌های آراماتاز (آناستازول)

مهارکننده‌های آراماتاز جلوی تولید استروژن را می‌گیرند. معمولاً به مصرف کننده‌های تستوسترون، توصیه می‌شود در هفته ۲-۳ بار به اندازه ۲۵ میلی‌گرم آناستازول مصرف کنند.

• تعدیل‌کننده انتخابی گیرنده استروژن (SERMs) مثل: تاموکسیفن

SERMs جلوی عمل کردن استروژن را می‌گیرد البته، مانع تولید آن نمی‌شود. در دنیای بدنسازی، پزشک‌ها این دارو را برای مقابله با اثرات استرژون، مثل: آویزان شدن سینه‌ها تجویز می‌کنند.

• گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG)

حتی اگر تحت درمان جایگزینی تستوسترون قرار بگیرید اما مصرف آن به صورت دارو، سبب می‌شود تا تولید تستوسترون توسط خود بدن کاهش یابد و این موضوع در طول زمان، عوارضی مثل کوچک شدن بیضه را به همراه دارد.

hCG کمک می‌کند تا تولید تستوسترون توسط بدن هم‌چنان به صورت طبیعی باقی بماند. عموماً هفته‌ای ۲ بار، به اندازه ۲۵۰-۵۰۰ واحد مصرف می‌شود.

• مهار كننده آنزيم ۵ آلفا (فیناستراید، پروپتیا و پروسار)

این داروها مهارکننده آنزیم ۵ آلفا هستند. حالا اگر می‌پرسید: خوب این آنزیم چی هست؟ باید اشاره کنم:

این آنزیم، مسئول تبدیل شدن تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) است. DHT از خود تستوسترون هم موثرتر است اما عوارضی دارد از جمله:

• طاسی
• افزایش جوش‌های پوستی
• سرطان پروستات

به همین دلیل، مصرف کننده‌های تستوسترون از این دارو استفاده می‌کنند.

بنابراین، برنامه مصرف به شکل زیر خواهد بود:

• ۱۰۰ میلی‌گرم تستوسترون سیکلوپنتیل پروپیونات یا هپتو آنات در هفته (۲ یا ۳ بار در هفته)
• ۲۵۰ واحد، ۲ بار در هفته به صورت تزریق زیرجلدی
• ۱ میلی‌گرم آناستازول در هفته
• مهار كننده آنزيم ۵ آلفا در صورت لزوم

حرف آخر

درمان جایگزینی تستوسترون اثرات خود را یک شبه روی بدن نشان نمی‌دهد. اما مصرف آن سبب:

• افزایش میل جنسی می‌شود. (از هفته ۳ این اثر قابل مشاهده است)
• کاهش افسردگی می‌شود. (از هفته ۶ به بعد قابل مشاهده است)
• کاهش اضطراب و افزایش هوشیاری می‌شود. (از هفته ۳ به بعد قابل مشاهده است)
• بهبود مقاومت به انسولین (این اثر چند روز بعد مصرف، خود را نشان می‌دهد و سطح چربی پایین می‌آید)
• افزایش بافت عضلانی می‌شود. (این موضوع بسته به برنامه غذایی و برنامه تمرینی دارد)

نکته مهم:

به یاد داشته باشید که درمان جایگزینی تستوسترون یک عمل گهگاهی نیست. مصرف تستوسترون، می‌تواند شما را دچار مشکلاتی کند. نمی‌خواهم بگویم: مصرف آن از ایمنی لازم برخوردار نیست اما اگر قرار باشد از دوزهای توصیه شده خود فراتر بروید باید خود را برای عوارض جانبی آن آماده کنید.

اجازه بدهید یک مثال بزنم:

اگر به صورت طبیعی تستوسترون خود را افزایش بدهید درست مثل این می‌ماند که داخل پراید خود، بنزین سوپر استفاده کرده باشید. ماشین به طور کلی، بهتر کار می‌کند.

اما مصرف تستوسترون، درست مثل این می‌ماند که موتور پراید عزیزتر از جان‌تان را در بیاورید و موتور بنز روی آن سوار کنید.

بله پراید پرواز می‌کند اما آیا تایر، ترمز و شاسی تحمل این توان را دارند؟!

البته، می‌توانید هر زمان که خواستید موتور اولیه پراید را برگردانید اما این موضوع در مورد بدن صدق نمی‌کند. 😳

بله می‌دانم تا اینجای مطلب اگر رسیده باشید، خوانندگان تبدیل به ۲ دسته شده‌اید:

• یک دسته موافق مصرف بودند و هم‌چنان هم به مصرف ادامه می‌دهند.
• یک دسته هم مخالف مصرف بوده‌‌اند و حالا عصبانی هستند که چرا اصلاً ما به این موضوع پرداختیم.

به نظرم بهتر است با تابوهایی که وجود دارند روبه‌رو شد و به بررسی آن‌ها پرداخت، به جای اینکه از آن‌ها فرار کرد.

بنابراین، اگر شما علاقه‌ای به مصرف ندارید، مصرف نکنید و خودتان را هم عصبانی نکنید. البته، آن دسته دوستانی هم که تستوسترون مصرف می‌کنند، حق ندارند به بقیه خرده بگیرند که چرا مصرف نمی‌کنید!

البته، اگر سطح تستوسترون شما خیلی پایین نیست، نیازی به درمان جایگزینی تستوسترون ندارید. به خصوص اگر جوان و سالم هستید و ورزش می‌کنید.

نظر شما در مورد مصرف تستوسترون چیست؟ آیا تا حالا مصرف کردید؟ آیا مصرف تستوسترون را به بقیه توصیه می‌کنید؟

توجه: این مطلب در تاریخ ۲۸ دی ۱۴۰۲ مورد بازبینی و به روزرسانی منابع علمی قرار گرفت