کاهش وزن کار آسانی نیست. حتی اگر تناسب اندام داشته باشید ولی از دست دادن چربی‌های سمج شکمی خیلی مشکل است. گاهی اوقات، رژیم غذایی و برنامه تمرینی کافی نیستند و هم‌چنان شاهد چربی‌های زیر پوستی خواهید بود. اینجاست که صحبت از چربی سوزها می‌شود. اما کدامیک را انتخاب کنیم؟
امروز می‌خواهم به چربی سوز معروفی به نام افدرا اشاره کنم.
خلاصه مطلب:
حقیقت در مورد افدرا
افدرا از درخت چینی به نام ماهونگ می‌آید که بیش از ۲۰۰۰ سال به عنوان یک دارو استفاده می‌شود. در گذشته از آن برای درمان آسم، درد سینه و بیماری‌های تنفسی استفاده می‌شد. منبع (۱)
خیلی از ترکیبات فعال آن مثل: نورفدرین و افدرین، در مکمل‌های چربی سوز و درمان آلرژی استفاده می‌شود.
در دهه ۹۰ میلادی، افدرا میان بدنسازها به شهرت رسید. این گیاه و ترکیباتش برای افزایش عملکرد تمرینی، سوخت و ساز و افزایش سطح انرژی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. هم‌چنین خاصیت چربی سوزی و کاهش اشتهای زیادی هم دارد. تمام این خاصیت‌ها به خاطر افدرین است. مولکولی که تعادل انرژی و گرمایی بدن را تحریک می‌کند. منبع (۲)
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، استفاده از مکمل‌های حاوی افدرین و افدرا را در سال ۲۰۰۴ ممنوع کرد. منبع (۳)
این گیاه، اثری مثل آمفتامین دارد و باعث تحریک سیستم اعصاب مرکزی می‌شود. این باعث افزایش استقامت، قدرت و عملکرد ورزشی و کاهش خستگی می‌شود. هم‌چنین، انرژی سوزانده شده بدن را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود در طول روز، کالری بیشتری بسوزانید.
افدرا چطور کار می‌کند؟
افدرین، ترکیب اصلی افدرا، خاصیت گرمازایی دارد. بعد از وارد شدن به بدن، باعث افزایش دما می‌شود که در عوض، انرژی سوزانده شده را افزایش می‌دهد. در ضمن، وقتی با کافئین ترکیب می‌شود، خاصیتش افزایش می‌یابد. منبع (۴)
افدرا جلوی چاقی را می‌گیرد و به مدیریت اختلالات سوخت و سازی کمک می‌کند. منبع (۵)
افدرا باعث کاهش سطح قند خون و با مدیریت هورمون آدیپونکتین و لپتین، باعث کاهش وزن می‌شود. منبع (۶ و ۷)
افدرا با اینکه باعث کاهش سریع وزن می‌شود اما عوارض جانبی جدی دارد. منبع (۸)
افدرا و عملکرد ورزشی
به افدرا به عنوان برادر بزرگ‌تر و قوی‌تر کافئین نگاه کنید. سطح انرژی، عملکرد و سوخت و سازتان را افزایش می‌دهد. برخلاف کافئین، موثر است حتی برای کسانی که ورزش نمی‌کنند! منبع (۹ و ۱۱)
افدرین موجود در افدرا، می‌تواند باعث افزایش اکسیداسیون چربی و مصرف اکسیژن شود. البته، تحقیقاتی هستند که نشان می‌دهند: مصرف افدرا هیچ تاثیری روی قدرت و استقامت ندارد. منبع (۱۰)
ترکیب کافئین و افدرین
به نظر می‌رسد ترکیب کافئین و افدرین باعث افزایش اثرشان می‌شود. منبع (۱۲ و ۱۳)
نکته: اگر به دنبال افزایش عملکرد هستید، بهتر است همان مکمل‌های قبل ورزش (پری ورک اوت) را مصرف کنید که عوارض جانبی افدرا و افدرین را هم ندارند.
اثرات جانبی افدرا
افدرین از نظر عوارض جانبی، مشکلات کمتری را ایجاد می‌کند. هر دو می‌توانند باعث تپش قلب، مشکلات گوارشی و نشانه‌های روانی شوند (به خصوص وقتی با کافئین ترکیب می‌شوند). منبع (۸)
عوارض جانبی: منبع (۱۴، ۱۵ و ۱۶)
- فشار خون بالا
- تپش قلب
- آریتمی قلب
- تشنج
- سکته مغزی هموراژیک
- ایسکمی
- فیبریلاسیون بطنی
- ایست قلبی
افدرین چطور کار می‌کند؟
از نظر پزشکی به عنوان برونکودیلاتور (گشاد کننده نایژه‌های ریه) و افزایش دهنده فشار خون عمل می‌کند. در شرایطی مثل: نارکولپسی (حمله خواب) و آسم استفاده می‌شود.
معمولاً مصرف ۲۰ میلی‌گرم افدرین در روز، مشکل زیادی ایجاد نمی‌کند. اغلب ورزشکارها، ۵۰-۱۵۰ میلی‌گرم مصرف می‌کنند (در چند وعده). نیمه عمر افدرین، ۳-۶ ساعت است.
افدرین با افزایش دمای بدن در عضلات و بافت چربی قهوه‌ای عمل می‌کند و باعث چربی سوزی می‌شود. منبع (۱۷) البته، تحقیقی در سال ۲۰۱۳ نشان می‌دهد که: این اثر فقط در افرادی که لاغر هستند مشاهده می‌شود. منبع (۱۸)
خطرات مصرف افدرین
افدرین در عملکرد گیرنده آدرنرژیک بدن اختلال ایجاد می‌کند که البته همین باعث گرم شدن بدن می‌شود. خطر این است که: باعث افزایش خطر حمله قلبی می‌شود.
البته، فراتحلیل بزرگی که نتایج ۵۲ تحقیق بالینی را بررسی کرده، نشان می‌دهد که: مصرف افدرین به تنهایی یا همراه با کافئین، هیچ مشکلی را ایجاد نمی‌کند. هر چند، محققان اشاره می‌کنند که: این ادعا در مورد افدرا صدق نمی‌کند. منبع (۱۹)
به طور کلی، خطر افدرین، بیشتر بستگی به دوز مصرفی، تاریخچه استفاده، حساسیت شخصی، تداخل دارویی، کیفیت محصول و… بستگی دارد.
آیا مصرف افدرین، خطری ندارد؟
با در نظر گرفتن تمام این عوامل، جواب صریح دادن به سوال خیلی سخت است. از یک چیز مطمئن هستیم، افدرین باعث افزایش فشار خون می‌شود.
همان‌طور که اشاره شد: در پزشکی، قبل از عمل جراحی برای جلوگیری از افت فشار خون استفاده می‌شود.
این ترکیب، از کافئین قوی‌تر است، بنابراین اگر به کافئین حساس هستید باید به این موضوع بیشتر دقت کنید.
حرف آخر
جایگزین‌های ایمن‌تری از افدرین و افدرا وجود دارند مثل: کافئین، عصاره چای سبز و کتون تمشک.
