التهاب، مجموعهای از فرایندهاست که در بدن صورت میگیرد. این فرایندها شامل آسیب و دفاع از بدن میباشد.
هیچ بیماری وجود ندارد که با یک ظرفیتی، سیستم التهاب را بدن فعال نکند!
وقتی صحبت از التهاب در بدن میکنیم وارد قلمرویی از علم پزشکی به نام ایمونولوژی میشویم. ایمونولوژی به مطالعه سیستم ایمنی بدن گفته میشود و یکی از مشکلترین و بزرگترین عرصههای علم پزشکی است.
همین وسیع بودن علم ایمونولوژی است که باعث میشود اغلب مردم، راه آسانتر را پیش بگیرند و یک دارو یا مکمل ضد التهاب را مصرف کنند. کافی است برچسب ضد التهاب را روی یک ماده غذایی ببینید و همین مجوزی میشود برای خرید و مصرفش!
شاید از یاد برده باشید اما زمانی بود که محققان معتقد بودند یکی از همین آنتی اکسیدانها به نام رسوراترول که در انگور قرمز وجود دارد میتواند معجزه کند اما بعداً مشخص شد که نتایج این تحقیقات همه اشتباه بوده است. منبع (۱)
همین انگیزهای شد تا تحقیقی عمیق و عملی در زمینه مکملهای ضد التهاب داشته باشم و مشخص کنیم که کدامیک بهتر هستند.
⭐️نسخه صوتی مقاله در کست باکس: بهترین مکمل های ضد التهاب
التهاب چی هست؟
تعریف لغتنامهای التهاب یعنی:
واکنشی محلی به آسیب سلولی است که نشانههایی دارد مثل: انبساط مویرگی، قرمزی پوست، گرما و درد.
خیلی خلاصه باید گفت: التهاب نتیجه فرایندی است که بدن در حال دفاع از خود است.
اگر سمی وارد بدن شود گلبولهای سفید آن را شناسایی میکنند و از بین میبرند. این فرایند سبب ایجاد التهاب در بدن میشود.
همین قرمزی، باد کردن و عدم امکان تکان دادن مفاصل است که باعث میشود جلسات تمرینی را از دست بدهید.
فرایند التهاب در اغلب مواقع به صورت خیلی دقیق در بخشهای مشخصی رخ میدهد. البته گاهی اوقات بیهدف عمل میکند.
در اغلب مواقع بدن میتواند شرایط التهاب را به خوبی مدیریت کند. اما گاهی اوقات اوضاع از کنترل خارج میشود و باعث آسیب به بافتهای سالم میشود.
در این شرایط است که توصیه میشود از داروها یا مکملهای ضد التهاب استفاده کنید.
مکملهای ضد التهاب چی هستند؟
تعریف این مکملها کمی مشکل است. التهاب فرایندی بزرگ و ناهمگون است. دهها فرایند مختلف در بدن شروع به کار میکنند که میتوان به آنها نام التهاب را داد.
به عنوان مثال دارویی مثل: ایبوپروفن را میتوان ضد التهاب نامید. چون ایبوپروفن مکانیزمهای خاصی مثل: آنزیم سیکلواکسیژناز(COX) را هدف قرار میدهد که در فرایند التهاب درگیر است.
اما در بقیه موارد، مکمل به اصطلاح ضد التهاب به صورت غیر مستقیم فرایند التهاب را مورد هدف قرار میدهد و نمیتوان به طور قاطع گفت که این مکمل ضد التهاب است!
با این تفسیر میتوان تقریباً تمام مکملها را ضد التهاب نامید!
بنابراین اگر روی بسته مکمل عبارت «ضد التهاب» را دیدید فوراً دست به خرید نزنید. در عوض باید دنبال مکملی باشید که یک درد مشخص مثل: درد مفصل را کاهش میدهد. وقتی درد مفصل از بین رفت میتوان به نتیجه بخش بودن آن اطمینان داشت. اما نمیتوانید به این راحتی مشخص کنید که التهاب با مصرف یک قرص کاهش پیدا کرده است.
خوب به جملات بعدی من دقت کنید:
بنابراین همینطور به بازار نروید و سراغ مکمل ضد التهاب را بگیرید. ابتدا مشکلی که التهاب برای شما ایجاد کرده را مشخص کنید. این کار را میکنیم تا بتوانیم نتیجه بدست آمده از مصرف آن مکمل را اندازهگیری کنیم.
خوب حالا باید پرسید التهاب دقیقاً چه مشکلاتی را در بدن ایجاد میکند تا من سراغ مکمل مخصوص رفع آن مشکل بروم:
درد مفصل: این درد علاوه بر اینکه دردناک است سبب کاهش قابلیت حرکت شما میشود. این درد را معمولاً در بیماران مبتلا به آرتروز و افرادی که دچار آسیب دیدگی هستند میبینیم.
درد تاخیری عضلانی: این دردی آشنا برای بدنسازان است. اگر این درد گهگاهی سراغتان میآید مشکلی ندارد اما اگر به صورت مداوم آن را حس میکنید احتمالاً مشکلی در رابطه با التهاب در بدن وجود دارد.
سر درد و میگرن: این درد هم یکی از دلایلی است که افراد سراغ خرید مکملهای ضد التهاب میروند. به عنوان مثال: کافئین اینجا باعث کاهش این درد میشود با اینکه کافئین از نظر فنی یک ضد التهاب نیست! منبع (۲)
برخی بیماریها: مثل رینیت هست که میتوانید با مصرف مکمل ضد التهاب مثل: (Tinospora cordifolia) و اسپیرولینا اثراتشان را کم رنگتر کنید. منبع (۳)
اینها ۴ دلیل اصلی است که باعث میشود مردم مکملهای ضد التهاب را مصرف کنند. یک طرز فکر دیگر این است که بیماریهایی که زیر چتر سندرم سوخت و ساز قرار میگیرند (مثل: دیابت، بیماریهای قلبی و…) و پیر شدن، همه با افزایش التهاب، بدتر میشوند.
پس اگر التهاب شرایط را بدتر میکند و نقش کلیدی در این بیماریها بازی میکند، بهتر نیست همه ضد التهابها را مصرف کنند؟!
راستش را بخواهید جوابی مشخص برای این پرسش تا این لحظه وجود ندارد. به نظر میرسد اگر رژیم سالمی داشته باشیم، خواب کافی و ورزش کردن، سبب کاهش التهاب میشود.
بهترین مکمل های ضد التهاب
همانطور که اشاره کردم واژه بهترین در مورد این موضوع کمی مبهم هست به همین دلیل تلاش میکنم به مکملهایی نگاه کنم که هدف خاصی را برای درمان دنبال میکنند و در رسیدن به این هدف بهترین هستند.
بربرین
بربرین همانند داروی متفورمین کار میکند و قدرتهایی مثل آن برای درمان دیابت و کنترل قند خون دارد. منبع (۴ و ۵)
همچنین مثل داروی ضد اسهال ایمودیم نیز عمل میکند و برای رفع التهابهای روده کاربرد دارد. منبع (۶)
در ضمن، اثر بالایی برای بهبود نشانههای بیماری کولیت روده دارد. منبع (۷ و ۸)
اسپیرولینا
اسپیرولینا به طور خاص، کارش غیر فعال کردن آنزیمی به نام اکسیداز (NADPH) یا (NOX) است. این آنزیم عملاً مثل یک مسلسل در دست سیستم ایمنی بدن کار میکند. اما اگر خیلی فعال باشد به بافتهای سالم نیز آسیب وارد میکند.
البته این آنزیم، محافظ بدن در برابر عفونتهاست. اگر فعالیتش خیلی بالا باشد بافتهایی مثل: پانکراس، کبد، کلیه و قلب میتواند آسیب ببینند و باعث افزایش فشار خون هم میشود. منبع (۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲ و ۱۳)
اسپیرولینا هم به خاطر غیر فعال کردن همین آنزیم است که میتواند سبب کاهش وزن، کاهش خستگی، بهبود فشار خون، کاهش فشار کبد در مبتلایان به هپاتیت، بهبود عملکرد ورزشی و کاهش نشانههای آلرژیک بیماری رینیت شود. منبع (۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ و ۱۹)
از همه اینها بهتر اینکه باعث افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن میشود. منبع (۲۰ و ۲۱)
کورکومین
کورکومین هم کارش غیر فعال کردن آنزیمی به نام سیکلواکسیژناز (COX) است. این آنزیم به مولکولهای بدن اجازه میدهد تا به بدن سیگنالهای دفاعی را بدهد که موقع عفونت اتفاق مبارکی است اما مشکل از جایی شروع میشود که زیادی سیگنال میدهد!
داروهایی مثل: آسپرین و ایبوپروفن که میخورید کارشان مختل کردن کار همین آنزیم است!
کورکومین هم همین کار را به صورت طبیعی انجام میدهد و در عین حال، برخلاف این داروها به معده نیز آسیب وارد نمیکند. منبع (۲۲)
بدترین مکمل های ضد التهاب
همانطور که قبلاً اشاره کردم هر مکملی را میتوان به عنوان ضد التهاب معرفی کرد اما برای اینکه بتوان بدترین مکمل ضد التهاب را مشخص کرد سراغ مکملهایی میرویم که مدعی انجام کاری هستند که در عمل ارتباطی با آن هدف ندارند!
چای سبز یا کاتچین
کاتچین به دستهای از مولکولها گفته میشود که با اسامی مختلف در چای سبز و شکلات تلخ دیده میشود. این مولکولها آنتی اکسیدانهای قوی هستند. منبع (۲۳) اما همین خاصیت آنتی اکسیدانی کاتچین به بعضی تولید کنندهها اجازه میدهد تا روی بستههای مکمل عبارت ضد التهاب را هم حک کنند.
اما در عمل هیچ خاصیت ضد التهابی در مصرف آنها وجود ندارد. البته در مواردی که التهاب ناشی از اکسید شدن است مصرف هر نوع آنتی اکسیدانی از جمله کاتچین سبب کاهش التهاب میشود اما این نمیتواند دلیلی برای خرید آنها به عنوان ضد التهاب باشد. منبع (۲۴)
اسید آلفا لیپوئیک (ALA)
اگر میخواهید قند خون را کنترل کنید و به نورونهای عصبی بدن کمک کنید، مصرف اسید آلفا لیپوئیک (ALA) توصیه میشود. این اسید یک آنتی اکسیدان ضروری است اما اینکه بتواند خواص ضد التهاب داشته باشد جای سوال دارد. منبع (۲۵، ۲۶ و ۲۷)
حرف آخر
التهاب نه خوب است نه بد. التهاب فقط التهاب است!
اگر التهاب به ارگانهای بدن آسیب وارد کند آن موقع میتوانیم التهاب را مشکلساز بدانیم و مصرف مکملهای ضد التهاب نیز باید کاملاً هدفمند باشد.
بنابراین قبل از اینکه مشکلی برای بدن ایجاد نشده، نیازی به مصرف مکمل ضد التهاب ندارید.
نظر شما در مورد مکملهای ضد التهاب چیست؟