در سال ۲۰۲۱ کمیته بین المللی المپیک (IOC)، شاکری ریچاردسون (دونده آمریکایی) را به خاطر مثبت شدن آزمایش ماریجوانا، از المپیک اخراج کرد.
این خبر باعث یک جنجال رسانه‌ای شد. عده‌ای، کمیته المپیک را سرزنش میکردند به این خاطر که ماریجوانا را یک داروی تفریحی می‌دانستند، عده‌ای دیگر، ریچاردسون را سرزنش میکردند که چرا ماده‌ای ممنوع را استفاده کرده است.
این باعث یک بحث طولانی در بین ورزشکاران نیز شد که: آیا ماریجوانا یک داروی افزایش دهنده عملکرد ورزشی هست یا نه؟
برای بدنسازها نیز این مهم بود که: آیا ماریجوانا باعث کاهش رشد عضلانی می‌شود یا نه؟
در این مطلب مثل همیشه، تلاش می‌کنم با استفاده از منابع علمی مختلف، پاسخی شایسته برای این سوالات پیدا کنم.
خلاصه مطلب:
⭐️ نسخه صوتی مقاله تاثیر ماریجوانا بر رشد عضلانی راهنمای در کست باکس
ماریجوانا چیست؟
ماریجوانا، برگ‌ها، گل‌ها، ساقه‌ها و دانه‌های خشک شده گیاه شاهدانه ایندیکا یا شاهدانه ساتیوا است. گیاهی که حاوی ماده‌ی روان گردان تتراهیدروکانابینول (THC) است.
چینی‌ها، ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، از ماریجوانا به عنوان یک داروی ضد درد و روان گردان استفاده میکردند. منبع (۱)
امروزه، ماریجوانا در اغلب نقاط دنیا یک داروی قاچاق محسوب می‌شود. منبع (۲) تخمین زده می‌شود: در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۸۸ میلیون نفر در سراسر دنیا از ماریجوانا استفاده کرده‌اند. (کمتر از ۴ درصد جمعیت زمین)
آیا ماریجوانا یک داروی افزایش دهنده عملکرد ورزشی است؟
ماریجوانا از چند طریق، روی عملکرد ورزشی اثر می‌گذارد. در ادامه هر کدام را به صورت جداگانه مورد بحث قرار می‌دهم.
ماریجوانا و عملکرد هوازی
یک فراتحلیل روی ۱۵ تحقیق نشان می‌دهد که: ماریجوانا هیچ اثر مثبتی روی عملکرد هوازی ندارد. منبع (۳)
آن‌ها متوجه شدند: کشیدن ماریجوانا باعث افزایش خستگی منبع (۴)، احساس فشار بیشتر منبع (۵)، کاهش ظرفیت کاری (میزان فعالیت ورزشی که می‌توانید انجام دهید) منبع (۶) و باعث ایجاد سرگیجه می‌شود. منبع (۷)
فراتحلیلی دیگر روی ۴ تحقیق نشان می‌دهد: ۲ تحقیق هیچ اثر مثبتی در مصرف ماریجوانا روی عملکرد هوازی پیدا نکردند. ۲ تحقیق دیگر هم، شاهد اثر منفی مصرف ماریجوانا روی عملکرد هوازی بودند. منبع (۸)
یک فرا فرا تحلیل (تحلیل چند فرا تحلیل) هم نشان می‌دهد: مصرف ماریجوانا یک فعالیت مخرب (ارگولیتیک) روی عملکرد ورزشی است و توصیه می‌کند: از مصرف ماریجوانا قبل از فعالیت ورزشی پرهیز کنید. منبع (۹)
یک مطالعه هم نشان می‌دهد که: مصرف ماریجوانا در بلند مدت می‌تواند به شدت به دستگاه تنفسی آسیب وارد کند. منبع (۱۰)
ماریجوانا و قدرت عضلانی
در حال حاضر، تنها ۲ تحقیق روی اثر ماریجوانا روی قدرت عضلانی صورت گرفته‌اند. نتایج یکی نشان می‌دهد: مصرف ماریجوانا هیچ اثری روی قدرت عضلانی ندارد. منبع (۶) دیگری هم نشان می‌دهد: مصرف ماریجوانا باعث کاهش قدرت عضلانی می‌شود. منبع (۱۱)
هر دو تحقیق، فقط قدرت مچ دست را اندازه‌گیری کرده بودند و هیچ کدام، از شرکت کننده‌های ورزشکار استفاده نکردند. بنابراین، نمی‌توان نتایج آن‌ها را به بدنسازها مرتبط دانست.
با اینکه یک فرضیه است اما بعضی محققان باور دارند: مصرف ماریجوانا باعث اتساع نایژه (برونش) (شل شدن عضلات شش و گشاد شدن راه هوایی) می‌شود. منبع (۱۲)
چرا؟
چون داروهای بتا۲-آگونیست‌ها (مانند سالمترول، سالبوتامول، فورموترول و تربوتالین) می‌توانند باعث افزایش قدرت، سرعت و عملکرد ورزشی در افرادی که مبتلا به آسم نیستند بشوند. (این‌ها داروهایی هستند که باعث اتساع نایژه (برونش) می‌شوند) منبع (۱۳)
از آنجایی که استفاده کوتاه مدت از ماریجوانا با اتساع نایژه (برونش) ارتباط دارد، از نظر تئوری می‌توان گفت: همان اثر داروهای بتا۲-آگونیست‌ها را دارد. منبع (۱۴، ۱۵، ۱۶ و ۱۷)
نکته: البته، این در هیچ تحقیقی به اثبات نرسیده است. منبع (۳)
در آخر باید اشاره کرد: برای اینکه بتوانید در قالب ورزش، قدرت بیشتری را از خود نشان دهید، باید تمرکز بالایی داشته باشید.
تحقیقات نشان می‌دهند: مصرف ماریجوانا باعث کاهش هماهنگی دست‌ها و چشم‌ها، کاهش تمرکز و اختلال در تصمیم‌گیری می‌شود. این می‌تواند باعث شود نتوانید از قدرت عضلانی خود به خوبی استفاده کنید. منبع (۱۸، ۱۹ و ۲۰)
ماریجوانا و رشد عضلانی
تا حالا مطالعه‌ای روی اثر ماریجوانا بر رشد عضلانی انجام نشده است. بنابراین، نتیجه‌گیری قطعی نمی‌توان کرد.
حتی حدس و گمان نیز دشوار است چرا که تحقیقات متناقض زیادی وجود دارند.
از طرف دیگر، تحقیقاتی که به اثر ماریجوانا روی هورمون‌های عضله‌ساز صورت گرفته نشان می‌دهند که: تتراهیدروکانابینول (THC) باعث کاهش قابل توجه تستوسترون در موش‌ها و میمون‌ها می‌شود. منبع (۲۱ و ۲۲)
هم‌چنین، آزمایش‌های انسانی نیز متناقض هستند. بعضی نشان می‌دهند: تتراهیدروکانابینول (THC) باعث کاهش تستوسترون و هورمون رشد می‌شود منبع (۲۳، ۲۴ و ۲۵) اما سایر تحقیقات نشان می‌دهند: هیچ اثری روی این هورمون‌ها ندارد. منبع (۲۶، ۲۷ و ۲۸)
اگر این تحقیقات را با نتایج اثر ماریجوانا روی قدرت مقایسه کنیم، می‌توان گفت: ماریجوانا اثر منفی روی رشد عضلانی خواهد گذاشت.
ماریجوانا و درد عضلانی
هزاران سال است که از ماریجوانا برای درمان درد استفاده می‌شود. منبع (۲۹)
فراتحلیلی روی ۷۹ تحقیق نشان می‌دهد: ماریجوانا در درمان دردهای عضلانی و اسپاسم عضلانی موثر است. منبع (۳۰)
بنابراین، می‌توان گفت: ماریجوانا به صورت غیرمستقیم باعث افزایش عملکرد ورزشی می‌شود.
نکته: کشیدن ماریجوانا می‌تواند آستانه تحمل درد را افزایش دهد و به ورزشکار یک برتری نسبتی در حین رقابت بدهد. منبع (۳۱)
ماریجوانا و ریکاوری عضلانی
خواب برای ورزشکاران بسیار اهمیت دارد و به بدن فرصت ریکاوری می‌دهد. تحقیقات نشان می‌دهند: ماریجوانا می‌تواند باعث افزایش زمان خواب و بهبود فرایند ریکاوری شود. منبع (۳۲)
ماریجوانا و اضطراب
ماریجوانا باعث کاهش اضطراب می‌شود. منبع (۳۳) این باعث ایجاد حالت آرامش و خلاقیت در فرد می‌شود. منبع (۳۴) بنابراین، ورزشکار از اینکه اشتباهی انجام دهد کمتر می‌ترسد و احتمال دارد بدون ترس از شکست دست به عمل بزند. منبع (۳۵)
آیا مصرف ماریجوانا خطری ندارد؟
خیلی‌ها تصور می‌کنند: ماریجوانا یک دارو با اثری متوسط است که نسبت به الکل، خطر کمتری برای بدن ایجاد می‌کند.
با اینکه تحقیقات نشان می‌دهند: ماریجوانا اثر موثری روی درد، اضطراب و افسردگی دارد و از الکل نیز خطر کمتری دارد اما اینکه بگوییم: ماریجوانا ایمن است گمراه کننده است. منبع (۳۶، ۳۷، ۳۸ و ۳۹)
به عنوان مثال: تحقیقات روی اثر ماریجوانا در بلند مدت نشان می‌دهند مصرفش می‌تواند:
باعث تغییر در آمیگدال (بادامک مغز)، هیپوکامپ (اَسبک مغز)، بخش‌های سفید و خاکستری مغز و جریان خون در مغز می‌شود. منبع (۴۰، ۴۱، ۴۲ و ۴۳)
باعث تغییر در یادگیری، توجه، حافظه و عملکرد کلی مغز می‌شود. منبع (۴۴ و ۴۵)
باعث اختلال در مواد شیمیایی مهم مغز مثل: گلوتامات، دوپامین، کولین، ان استیلاسپارتات، میو اینوزیتول و اسید وای آمینوبوتیریک می‌شود. منبع (۴۶، ۴۷ و ۴۸)
باعث بروز بیماری‌های ذهنی مثل: روان پریشی، افسردگی و اضطراب می‌شود. منبع (۴۹، ۵۰ و ۵۱)
باعث افزایش ریسک سکته قلبی، فیبریلاسیون دهلیزی، عوارض تنفسی، سرطان بیضه و بیماری انسداد مزمن ریه می‌شود. منبع (۵۲، ۵۳، ۵۴ و ۵۵)
باعث افزایش ریسک وابستگی به تنباکو و نیکوتین می‌شود. منبع (۵۶)
حرف آخر
می‌توان گفت: ماریجوانا کمکی به افزایش عملکرد ورزشی نمی‌کند. گاهی اوقات می‌تواند جلوی عملکرد را نیز بگیرد (به خصوص در ورزش‌های استقامتی).
تنها راهی که ماریجوانا می‌تواند به صورت غیرمستقیم به افزایش عملکرد ورزشی کمک کند از طریق بهبود فرایند ریکاوری است (باعث بهبود زمان خواب می‌شود).
هم‌چنین تحمل درد را بهبود می‌دهد. البته، اگر دچار جراحتی نیستید، مصرف آن اثر خاصی نخواهد گذاشت.
در ضمن، با اینکه به رشد عضلانی کمکی نمی‌کند اما جلوی رشد عضلانی را نیز نمی‌گیرد.
