آزمایشات غربالگری سه ماهه دوم بارداری برای زنان باردار در هفته‌های ۱۲ تا ۲۴ بارداری انجام می‌شود. این آزمایشات به تعیین احتمال ابتلای جنین به بیماری‌های ژنتیکی مانند: سندرم داون (تریزومی ۲۱)، سندرم ادوارد (تریزومی ۱۸) یا نقص لوله عصبی کمک می‌کند. انجام مجموع این بررسی‌ها به مادر کمک می‌کند تا در خصوص وضعیت سلامت جنین اطلاع پیدا کند. در این مقاله در خصوص غربالگری دوم بارداری صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا پاسخ سوال‌های‌تان را در خصوص این غربالگری پیدا کنید.
آزمایش غربالگری دوم بارداری چیست؟
غربالگری دوم بارداری شامل بررسی نتایج سونوگرافی و آزمایش خون برای تعیین وضعیت جنین است. این آزمایش‌ها از طریق بررسی نشانگرهای متعدد، اطلاعات مفیدی در خصوص احتمال خطر داشتن جنین با شرایط ژنتیکی خاص یا نقایص مادرزادی ارائه می‌دهند. غربالگری‌ها معمولاً با نمونه برداری از خون بین هفته‌های ۱۲ تا ۲۴ بارداری انجام می‌شود (هفته ۱۶ تا ۱۸ ایده‌آل است). نشانگرهای متعدد که در این آزمایشات بارداری اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهند؛ عبارتند از:
- غربالگری :AFP این آزمایش خون که AFP سرم مادر نیز نامیده می‌شود، سطح AFP را در خون مادر در طی دوران بارداری اندازه گیری می‌کند. AFP نوعی پروتئین است که معمولاً توسط کبد جنین تولید شده و در مایع اطراف جنین (مایع آمنیوتیک) دیده می‌شود. این پروتئین از جفت عبور کرده و وارد خون مادر می‌شود. سطوح غیرطبیعی AFP ممکن است نشان‌دهنده موارد زیر باشد:
- تاریخ زایمان که به اشتباه محاسبه شده است، زیرا سطوح APF در طول بارداری متفاوت و مشخص است
- نقص در دیواره شکم جنین
- ابتلا جنین به سندرم داون یا سایر ناهنجاری‌های کروموزومی
- نقص لوله عصبی باز مانند اسپینا بیفیدا
- بارداری دو یا چندقلویی (زیرا بیش از یک جنین در حال تولید پروتئین هستند)
- استریول: استرادیول هورمونی است که توسط جفت تولید می‌شود. این هورمون را می‌توان در خون یا ادرار مادر اندازه‌گیری کرد.
- اینهیبین: هورمونی است که توسط جفت تولید می‌شود.
- گنادوتروپین جفتی: هورمون گنادوتراپین نیز هورمونی است که توسط جفت تولید می‌شود و سطوح آن را می‌توان در خون مادر به راحتی اندازه‌گیری کرد.
نتایج آزمایش غیرطبیعی AFP و یا سایر فاکتورها به این معنی است که آزمایشات تخصصی دیگر برای بررسی مورد نیاز است. آزمایش سونوگرافی نیز برای بررسی ابتلا به نقص‌های ژنتیکی و سلامت ستون فقرات جنین و سایر اعضای بدن انجام می‌شود. برای تشخیص وضعیت جنین ممکن است نیاز باشد در مرحله بعدی آزمایش آمنیوسنتز نیز انجام دهید.
از آنجایی که غربالگری‌ها جنبه تشخیصی ندارند؛ بنابراین نتایج آن‌ها ۱۰۰ درصد دقیق نیست. انجام غربالگری تنها کمک می‌کند تا مشخص شود چه افرادی در معرض خطر هستند و لازم است در طول بارداری آزمایش‌های تخصصی دیگری مانند آمینوسنتز انجام دهند.
گاهی اوقات در این آزمایش‌ها نتایج مثبت کاذب وجود دارد که نشان دهنده احتمال ابتلا جنین به نقص‌های ژنتیکی است اما زمانی که آمینوسنتز انجام می‌شود مشخص می‌گردد که جنین سالم است. در مقابل گاهی نتایج منفی کاذب وجود دارد؛ یعنی علی‌رغم نتیجه طبیعی جنین مبتلا به مشکل جدی ژنتیکی است.
زمانی که شما هر ۲ تست غربالگری سه ماهه اول و دوم را انجام می‌دهید، ریسک تصمیم‌گیری بر اساس نتایج کاذب کمتر می‌شود. در اکثر موارد ابتلا به سندرم داون از طریق انجام غربالگری سه ماهه اول و دوم قابل تشخیص است.
- سونوگرافی
اسکن اولتراسوند یک تکنیک تشخیصی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری دقیق از اندام‌های داخلی استفاده می‌شود. گاهی اوقات سونوگرافی تشخیصی را در طول دوران بارداری به منظور بررسی رشد طبیعی جنین و بررسی دقیق تاریخ زایمان انجام می‌دهند.
چه زمانی باید آزمایش غربالگری دوم بارداری انجام شود؟
توصیه می‌شود: تست‌های غربالگری متفاوت در زمان‌های مختلف بارداری انجام شوند. آزمایش غربالگری سلول داسی شکل و تالاسمی باید در اولین فرصت ممکن، یعنی قبل از هفته ۱۰ بارداری انجام شود.
هم‌چنین توصیه می‌شود که آزمایشات غربالگری خون برای HIV، هپاتیت B و سیفلیس نیز در اوایل بارداری انجام شود.
دلیل انجام سریع تست‌ها این است که در صورت وجود مشکل، سریع‌تر دستورالعمل‌های لازم برای محافظت و کاهش احتمال ابتلای نوزادتان، مراقبت و درمان تخصصی به شما پیشنهاد شود.
بهترین زمان انجام غربالگری دوم که به منظور بررسی ابتلا به نشانگان داون، سندرم ادواردز و سندرم پاتاو انجام می‌شود در هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ بارداری است. زمان طلایی یا بهترین زمان انجام این غربالگری‌ها هفته ۱۶ تا ۱۸ است.
البته، بهتر است بدانید که از هفته ۲۴ بارداری تا زمان زایمان نیز آزمایشات غربالگری سوم بارداری برای کنترل سلامت مادر و جنین صورت می‌گیرد.
تفسیر آزمایشات غربالگری سه ماهه دوم بارداری
نتیجه مثبت برای ابتلا به هر کدام از سندرم‌های ژنتیکی مورد آزمایش در غربالگری به این معنا است که خطر ابتلای جنین به نقص‌ها بیشتر یا مساوی یک در ۲۷۰ است. حدود ۲.۱۵ درصد از بیمارانی که غربالگری‌های بارداری را انجام می‌دهند، نتیجه مثبت دریافت می‌کنند. در مقابل، نتیجه منفی نیز به معنای عدم ابتلا جنین به سندروم های ژنتیکی است.
بررسی ضربان قلب جنین
در طی بارداری، پزشک بارها با بررسی ضربان قلب جنین وضعیت او را کنترل می‌کند. پایش ضربان قلب روشی دقیق برای بررسی میزان و ریتم ضربان قلب است. میانگین ضربان قلب جنین بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه است. البته این اندازه ممکن است با واکنش جنین به شرایط داخل رحم تغییر کند.
ضربان یا الگوی غیر طبیعی قلب جنین در اغلب مواقع به این معنی است که جنین اکسیژن کافی در رحم مادر دریافت نمی‌کند و در مواقع اورژانسی لازم است زایمان سزارین انجام شود.
آیا جنسیت جنین در غربالگری دوم مشخص می‌شود؟
در طی غربالگری دوم در سونوگرافی با نگاه کردن به نمای نیم رخ جنین (معروف به صفحه ساژیتال یا خط وسط) جنسیت جنین مشخص می‌شود. در انتهای ستون فقرات جنین استخوانی باریکی وجود دارد که به آن شکاف دمی می‌گویند.
اگرشکاف دمی با زاویه ۱۰ درجه رو به سمت پایین باشد، جنین دختر است.
انجام غربالگری دوم بارداری در منزل با هومکا!
آزمایش غربالگری دوم به منظور شناسایی افرادی که در معرض خطر بالا برای زایمان جنین دارای نقص ژنتیکی هستند؛ انجام می‌شود. گاهی اوقات امکان درمان جنین وجود دارد و می‌توان با گرفتن تصمیمات آگاهانه بهترین راه را برای تضمین سلامت مادر و جنین انتخاب کرد.
بعد از انجام این تست‌ها به برخی از افراد گفته می‌شود که احتمال ابتلا جنین آن‌ها به برخی سندروم‌های ژنتیکی بالا است. بنابراین توصیه می‌شود که در زمان طلایی هر غربالگری، آزمایش‌های مربوطه انجام شود.
پیشنهاد ما این است که: از خدمات آزمایش در منزل سامانه هومکا استفاده کنید. هومکا با بهره‌گیری از بهترین متخصصان، خدمات نمونه‌گیری در خانه و انجام انواع چکاپ را تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی به همه ساکنین استان تهران و شهرهای کرج، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، اهواز، قم، قزوین و رشت ارائه می‌دهد.
برای رزرو خدمات آزمایش در منزل کرج یا سایر شهرها می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته یا به وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir مراجعه کنید.
