نگاهی به محبوب ترین قرص ها و مکمل های کاهش وزن (با نگاهی به عوارض جانبی)

همان‌طور که مستحضر هستید کلی قرص و مکمل کاهش وزن وجود دارند. کافی است نگاهی به تبلیغاتی که از همه طرف آنها را تبلیغ می‌کنند بیندازید.

نکته‌ی مشترک همه آنها این است که ادعا دارند به شما در کاهش وزن کمک می‌کنند. این قر‌ص‌ و مکمل‌ها از شیوه‌های زیر به کاهش وزن کمک می‌کنند:

• کاهش اشتها (با سیر نگه داشتن شما و مصرف کمتر کالری)
• کاهش جذب مواد مغذی مثل: چربی تا کالری کمتری مصرف کنید
• افزایش چربی سوزی با سوزاندن بیشتر کالری

در ادامه با فهرست کاملی از این قرص‌ و مکمل های کاهش وزن آشنا خواهید شد.

قرص ها و مکمل های کاهش وزن

۱. عصاره گارسینیا کامبوجیا

گارسینیا کامبوجیا بعد از اینکه سال ۲۰۱۲ در برنامه مشهور دکتر Oz معرفی شد در تمام دنیا به شهرت رسید. (بله یک برنامه تلویزیونی سبب محبوبیت یک چربی سوز می‌شود!!)

گارسینیا کامبوجیا یک میوه سبز و کوچک شبیه به كدو حلوايي است. پوست این میوه حاوی اسید هیدروکسی (HCA) است. این ترکیب فعال گارسینیا کامبوجیا همان ماده‌ای است که درون قرص‌ های کاهش وزن می‌ریزند.

چطور کار می‌کند: تحقیقاتی که روی حیوانات صورت گرفته نشان می‌دهد که این قرص می‌تواند جلوی تولید آنزیم چربی ساز را بگیرد و سبب افزایش سطح سروتونین شود که به کاهش اشتها منجر خواهد شد. منبع (۱ و ۲)

میزان اثربخشی: یک مطالعه که روی ۱۳۹ نفر صورت گرفت مشخص کرد هیچ تفاوتی در میزان چربی سوزی نسبت به افرادی که قرص‌های بی‌اثر را دریافت کرده بودند وجود نداشت. منبع (۳)

یک مطالعه جامع که به بررسی ۱۲ تحقیق که قبلاً روی گارسینیا کامبوجیا صورت گرفته، پرداخته است اشاره می‌کند که به طور متوسط این قرص کاهش وزن در طی چند هفته باعث کاهش وزن ۲ پوندی (۰.۸۸ کیلوگرمی) شده است. منبع (۴)

اثرات جانبی: هیچ نوع مدرک جدی از اثرات جانبی گارسینیا کامبوجیا گزارش نشده است اما عده‌ای دچار مشکلات گوارشی مختصری شده‌اند.

نظر تمرینو: با اینکه گارسینیا کامبوجیا سبب کاهش وزن مختصری می‌شود اما هیچ اثر قابل‌توجهی برای کاهش وزن از این قرص گزارش نشده است.

۲. هیدروکسی کات

هیدروکسی کات  بیش از یک دهه است که در بازار قرص ها و مکمل های کاهش وزن به خوبی می‌تازد! و در حال حاضر جزء محبوب‌ترین مکمل های کاهش وزن است.

مدل‌های مختلفی از این قرص کاهش وزن در بازار وجود دارد اما یکی از ساده‌ترین فرم‌های آن همین هیدروکسی کات است.

چطور کار می‌کند: درون این قرص کافئین و چند عصاره گیاهی دیگر وجود دارد که ادعا می‌شود به کاهش وزن کمک می‌کند.

میزان اثربخشی: یک مطالعه نشان می‌دهد که ظرف ۳ ماه این قرص سبب کاهش وزن تا ۹.۵ کیلوگرم شده است. منبع (۵)

اثرات جانبی: اگر به کافئین حساس هستید شاید دچار اضطراب، عصبانیت، لرزش، اسهال و حالت تهوع شوید.

نظر تمرینو: متاسفانه روی این مکمل فقط همین یک مطالعه انجام شده است و نیاز به مطالعات بلندمدت است.

۳. کافئین

قبلاً در مورد کافئین کلی صحبت کرده بودیم. کافئین را عمومی‌ترین روان‌گردان در دنیا می‌دانند. منبع (۶)

شما می‌توانید کافئین را به طور طبیعی در قهوه، چای سبز و شکلات تلخ پیدا کنید. کافئین به خاطر افزایش سرعت سوخت و ساز بسیار محبوب است و عموماً در ساخت مکمل های کاهش وزن از آن استفاده می‌شود.

چطور کار می‌کند: مطالعات کوتاه مدت نشان می‌دهد که کافئین می‌تواند میزان سرعت سوخت و ساز را ۳-۱۱٪ بالا ببرد و سبب افزایش ۲۹٪ چربی سوزی می‌شود. منبع (۷، ۸، ۹ و ۱۰)

میزان اثربخشی: مطالعاتی در رابطه با کاهش وزن در پی مصرف کافئین وجود دارد. منبع (۱۱ و ۱۲)

اثر جانبی: کافئین می‌تواند سبب افزایش اضطراب، حالت تهوع، عصبانیت شود. کافئین اعتیادآور نیز هست و به کاهش میزان کیفیت خواب می‌انجامد.

راستش را بخواهید هیچ دلیلی برای مصرف قرص ها و مکمل های حاوی کافئین وجود ندارد. شما می‌توانید کافئین را از روش‌های طبیعی مصرف کنید.

نظر تمرینو: کافئین می‌تواند سرعت سوخت و ساز را افزایش بدهد البته در کوتاه‌مدت. با این همه به نظر ما این بهترین گزینه است.

۴. اورلیستات (Alli)

اورلیستات یک داروی داروخانه‌ای است که می‌توانید با نام Alli در داروخانه‌ها آن را پیدا کنید. پزشک‌ها با نام زیناکال (Xenical) آن را به شما تجویز می‌کنند.

چطور کار می‌کند: این قرص کاهش وزن با شکستن چربی درون معده باعث خواهد شد تا کالری کمتری از چربی‌ها دریافت کنید.

میزان اثربخشی: برطبق مطالعه‌ای که ۱۱ تحقیق را مورد بررسی قرار داده است اورلیستات می‌تواند تا ۲.۷ کیلوگرم نسبت به قرص‌های بی‌اثر سبب کاهش وزن شود. منبع (۱۳)

همچنین اورلیستات سبب کاهش فشار خون و کاهش ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ تا ۳۷٪ می‌شود. منبع (۱۴ و ۱۵)

اثرات جانبی: این دارو مشکلات عدیده‌ای را برای سیستم گوارشی شامل: اسهال، نفخ شکم، تکرر عمل دفع ایجاد می‌کند. همچنین در عمل جذب ویتامین‌هایی مثل: A، D، E و K اختلال ایجاد می‌کند.

توصیه می‌شود تا موقع مصرف اورلیستات رژیم کم چرب را اتخاذ کنید تا اثرات جانبی‌اش را کمتر کنید. جالب اینجاست که در یک تحقیق مشخص شد یک رژیم کم کربوهیدرات بدون دارو می‌تواند به همان اندازه رژیم کم چرب همراه با مصرف اورلیستات موثر باشد. منبع (۱۶) البته توصیه ما زیاده‌روی در رژیم کم کربوهیدرات نیست.

نظر تمرینو: اورلیستات می‌تواند میزان چربی دریافتی شما از رژیم غذایی را کاهش دهد و به کاهش وزن کمک کند. البته عوارض جانبی فراوانی دارد که بعضی از آنها خوشایند نیستند.

۵. کتون تمشک

کتون موجود در تمشک مسئول بوی متمایز درون آن است. یک ترکیب مصنوعی از همین کتون موجود در تمشک به عنوان یک مکمل کاهش وزن به فروش می‌رسد.

چطور کار می‌کند: کتون موجود درون تمشک شکسته شدن چربی‌های درون سلول‌های ایزوله شده موش‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین میزان سطح هورمون آدیپونکتین را که به کاهش وزن کمک می‌کند افزایش می‌دهد. منبع (۱۷)

میزان اثربخشی: هیچ مطالعه‌ای در مورد اثر این مکمل روی کاهش وزن انسان انجام نشده است اما یک مطالعه که روی موش‌ها انجام شد نشان می‌دهد که استفاده از دوزهای بالا سبب کاهش وزن می‌شود. منبع (۱۸)

اثرات جانبی: باعث می‌شود آروغ‌های شما بوی تمشک بدهد.

نظر تمرینو: هیچ مطالعه‌ای روی انسان‌ها در مورد این مکمل صورت نگرفته است به جز مطالعه‌ای که در مورد موش‌ها به آن اشاره شد.

۶. عصاره دانه قهوه سبز

دانه سبز قهوه همان دانه‌های معمولی قهوه است که کبابی نشده است. این دانه‌ها شامل ۲ ترکیب هستند که به کاهش وزن کمک می‌کنند: کافئین و اسید کلروژنیک

چطور کار می‌کند: کافئین میزان چربی‌ سوزی را افزایش و اسید کلروژنیک می‌تواند شکسته شدن کربوهیدرات در معده را کُند کند.

میزان اثربخشی: مطالعات زیادی نشان می‌دهد که عصاره قهوه سبز می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. منبع (۱۹ و ۲۰)

مطالعه‌ای روی ۳ تحقیقی که در آنها از مکمل‌های حاوی عصاره دانه سبز قهوه استفاده شده بود نشان داد آنها می‌توانند تا ۲.۵ کیلوگرم نسبت به قرص‌های بی‌اثر درکاهش وزن اثر بیشتری داشته باشند. منبع (۲۱)

عصاره دانه سبز قهوه سبب کاهش سطح قند و فشار خون می‌شود. این عصاره حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان هم هست. (۲۲، ۲۳، ۲۴ و ۲۵)

اثرات جانبی: همان اثرات جانبی کافئین را دارد. اسید کلروژنیک همین طور سبب اسهال شود. بعضی از افراد به دانه سبز قهوه حساسیت هم دارند. منبع (۲۶)

نظر تمرینو: عصاره دانه سبز قهوه می‌تواند سبب کاهش وزن شود اما به یاد داشته باشید که تعداد زیادی از مطالعاتی که روی این محصول صورت گرفته توسط شرکت‌ های سازنده مکمل بوده است.

۷. گلوکومانان

گلوکومانان نوعی فیبر است که از ریشه گیاه کوننیاکو بدست می‌آید.

چطور کار می‌کند: گلوکومانان آب را به خود جذب و حالتی ژله‌ای پیدا می‌کند. این ژل درون معده شما می‌نشیند و حس می‌کنید که سیر شده‌اید و در نتیجه کمتر غذا می‌خورید. منبع (۲۷)

میزان اثربخشی: مطالعاتی که روی انسان‌ها صورت گرفته نشان می‌دهد گلوکومانان در ترکیب با یک رژیم غذایی سالم می‌تواند بین ۳.۵-۴.۵ کیلوگرم به کاهش وزن طی ۵ هفته کمک کند. منبع (۲۸)

گلوکومانان سبب تغذیه باکتری‌های مفید درون روده می‌شود و به کاهش قند و کلسترول خون کمک می‌کند و برای مقابله با یبوست بسیار مفید است. منبع (۲۹، ۳۰ و ۳۱)

اثرات جانبی: باعث نفخ کردن و اختلال در عمل هضم بعضی داروها می‌شود. مهم است که گلوکومانان را نیم ساعت قبل از وعده غذایی مصرف کنید.

نظر تمرینو: مطالعات زیادی نشان می‌دهد ترکیب گلوکومانان با یک رژیم غذایی سالم سبب کاهش وزن می‌شود.

۸. مراتریم (Meratrim)

Meratrim یک قرص جدید است که در بازار می‌توانید آن را پیدا کنید. درون این قرص ۲ ترکیب گیاهی به کار رفته است که می‌تواند سوخت و ساز سلول‌های چربی را تغییر بدهد.

چطور کار می‌کند: ادعا می‌شود که این محصول تقسیم شدن چربی‌ها را سخت‌تر می‌کند و میزان چربی که سلول‌ها از جریان خون برداشت می‌کنند را کاهش می‌دهد و کمک می‌کند تا چربی بیشتری بسوزاند.

میزان اثربخشی: تا حالا فقط یک تحقیق در مورد قرص مراتریم (Meratrim) صورت گرفته است که در آن ۱۰۰ فرد چاق از یک رژیم محدود به ۲۰۰۰ کالری همراه با قرص مراتریم (Meratrim) مورد آزمایش قرار گرفته است. منبع (۳۲)

بعد از ۸ هفته افرادی که از مراتریم (Meratrim) استفاده کرده بودند ۵.۲ کیلوگرم وزن از دست داده بودند. همچنین میزان قند خون و کلسترول آنها نیز کم شده بود.

اثرات جانبی: هیچ عارضه جانبی گزارش نشده است.

نظر تمرینو: یک مطالعه نشان می‌دهد که این قرص به کاهش وزن کمک می‌کند. هر چند این مطالعه نیز توسط شرکت‌های تولیدکننده مکمل حمایت مالی شده است.

۹. عصاره چای سبز

عصاره چای سبز را می‌توانید در انواع مکمل های کاهش وزن پیدا کنید. همه اینها به خاطر وجود آنتی اکسیدانی به نام EGCG است که به کاهش وزن کمک می‌کند.

چطور کار می‌کند: عصاره چای سبز باعث افزایش نوراپی نفرین می‌شود. این هورمون هم به کاهش وزن کمک می‌کند. منبع (۳۳)

نحوه اثربخشی: مطالعات زیادی نشان داده است که عصاره چای سبز می‌تواند میزان چربی سوزی را افزایش دهد مخصوصاً در ناحیه شکم. منبع (۳۴، ۳۵، ۳۶ و ۳۷)

اثرات جانبی: عصاره چای سبز را به خوبی می‌توانید تحمل کنید. البته اگر به کافئین حساسیت دارید ممکن است برای شما مشکل ایجاد شود.

نظر تمرینو: عصاره چای سبز می‌تواند به کاهش چربی تا حدودی کمک کند.

۱۰. اسید لینولئیک مزدوج (CLA)

اسید لینولئیک مزدوج (CLA) یک مکمل کاهش وزن بسیار محبوب است. این اسید یکی از چربی‌ های سالم است که در پنیر و کره پیدا می‌شود.

چطور کار می‌کند: اسید لینولئیک مزدوج (CLA) باعث کاهش اشتها و افزایش سوخت و ساز می‌شود. منبع (۳۸ و ۳۹)

نحوه اثرگذاری: در یک مطالعه که نتیجه بررسی ۱۸ تحقیق است مشخص شده اسید لینولئیک مزدوج (CLA) باعث کاهش وزن ۰.۱ کیلوگرم در هفته خواهد شد. منبع (۴۰)

یک مطالعه دیگر نشان می‌دهد که اسید لینولئیک مزدوج (CLA) می‌تواند تا ۱.۳ کیلوگرم نسبت به قرص‌های بی‌اثر وزن شما را بیشتر کاهش دهد. منبع (۴۱)

اثرات جانبی: اسید لینولئیک مزدوج (CLA) باعث ایجاد مشکلات گوارشی می‌شود که در طولانی مدت مشکل‌زا خواهند بود. یکی از آنها ایجاد کبد چرب، مقاومت به انسولین و افزایش التهاب در بدن است.

نظر تمرینو: اسید لینولئیک مزدوج (CLA) یک مکمل کاهش وزن موثر است اما می‌تواند در طولانی مدت اثرات مضری داشته باشد. شاید ارزشش را نداشته باشد.

۱۱. فورسکولین

فورسکولین عصاره‌ای است که از گیاه نعناع گرفته می‌شود و می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.

چطور کار می‌کند: این هورمون میزان cAMP را در سلول‌ها بالا می‌برد که می‌تواند به چربی سوزی کمک کند. منبع (۴۲)

نحوه اثربخشی: یک مطالعه روی ۳۰ مرد چاق نشان داد که فورسکولین میزان چربی بدن را کاهش و میزان عضلات را افزایش داد. یک مطالعه دیگر روی ۲۳ زن چاق هم نشان داد که این مکمل اثری ندارد. منبع (۴۳ و ۴۴)

اثرات جانبی: مطالعات کمی روی اثرات جانبی این مکمل صورت گرفته است.

نظر تمرینو: ۲ مطالعه‌ای که روی فورسکولین صورت گرفته نتایج متناقضی را بدست داده است. به نظر ما بهتر است تا تکمیل مطالعات از این مکمل استفاده نکنید.

۱۲. پرتقال تلخ (سینفرین)

یک نوع از پرتقال تلخ حاوی ترکیبی به نام سینفرین است. سینفرین مثل افدرین عمل می‌کند که درون قرص‌ های کاهش وزن زیاد به کار می‌رفت. هر چند افدرین به عنوان یک مکمل کاهش وزن توسط سازمان FDA به خاطر اثرات جانبی آن ممنوع شده است.

چطور کار می‌کند: سینفرین همان مکانیزم عمل افدرین را دارد اما قدرت کمتری دارد. سینفرین می‌تواند باعث کاهش اشتها و چربی سوزی را افزایش بدهد. منبع (۴۵)

نحوه اثربخشی: مطالعات کمی روی سینفرین صورت گرفته است اما افدرین نشان داده است که باعث کاهش وزن زیادی در مدت زمان کوتاهی می‌شود. منبع (۴۶)

اثرات جانبی: درست مثل افدرین، سینفرین می‌تواند اثرات جانبی خطرناکی روی قلب شما داشته باشد. از طرفی این دارو اعتیادآور نیز هست.

نظر تمرینو: سینفرین داروی به نسبت قدرتمندی است و در کوتاه مدت برای کاهش وزن موثر است. هر چند اثرات جانبی جدی دارد بنابراین مصرف آن باید با احتیاط کامل صورت گیرد.

داروهای پزشکی کاهش وزن

یک سری داروها وجود دارند که فقط با تجویز پزشک قابل دسترس‌اند. محبوب‌ترین آنها کنتراوه (Contrave)، بلویک (Belviq)، فن ترمین (Phentermine) و کیوسیمیا (Qsymia) هستند.

برطبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ صورت گرفته شاید این داروها آنچنان که باید اثرگذار نباشند. به طور متوسط آنها می‌توانند باعث کاهش وزن ۳-۹٪ شوند. منبع (۴۷)

به یاد داشته باشید این اثرات نیازمند ترکیب با یک رژیم غذایی سالم است. به تنهایی از دست این قرص‌ها کاری برنمی‌آید. البته اثرات جانبی را نباید از یاد برد.

حرف آخر

اگر بخواهم فهرستی از بهترین مکمل و قرص های چربی سوز را توصیه کنم با توجه به عملکرد به این دو دسته خواهیم رسید:

• کاهش وزن: گلوکومانان، CLA و اورلیستات
• افزایش چربی سوزی: کافئین و عصاره چای سبز

هرچند توصیه می‌کنیم از اورلیستات و CLA به خاطر اثرات جانبی‌اش استفاده نکنید.

می‌رسیم به گلوکومانان، عصاره چای سبز و کافئین.

این مکمل‌ها مفید هستند اما اثرات جانبی متوسطی هم دارند.

شما کدامیک از آنها را مفید می‌دانید؟