آیا درمان بیش فعالی با ورزش به اثبات رسیده است؟ بررسی شواهد علمی برای پاسخ به این سوال

بیش فعالی یا اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان است که می‌تواند تا سن بزرگسالی هم ادامه داشته باشد. این اختلال با علائمی همچون کمبود توجه، بی‌قراری، تکانشگری، بی‌انضباطی و مشکلات یادگیری و اجتماعی مشخص می‌شود.

بیش فعالی می‌تواند در کیفیت زندگی، عملکرد تحصیلی، روابط خانوادگی و دوستانه و سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، تشخیص و درمان مناسب این اختلال از اهمیت بالایی برخوردار است.

درمان بیش فعالی معمولاً شامل دارو درمانی، روان درمانی و راهبردهای مدیریت رفتاری است. اما آیا درمان بیش فعالی با ورزش نیز ممکن است؟ آیا ورزش می‌تواند علائم بیش فعالی را کاهش دهد و عملکرد شناختی و رفتاری فرد را بهبود بخشد؟ در این مقاله، به بررسی شواهد علمی در این زمینه خواهیم پرداخت و نتایج و پیشنهاداتی را ارائه خواهیم داد.

ورزش‌های مناسب درمان بیش فعالی

به طور کلی، ورزش‌هایی که شامل حرکات هماهنگ، ریتمیک، تنفسی و تعادلی هستند مانند ژیمناستیک در مشهد که در مجموعه باشگاه آنیل با مدیریت امیر علیشاهی فعالیت می‌کند، می‌توانند برای افراد مبتلا به بیش فعالی مناسب باشند. این ورزش ها می‌توانند به افزایش تمرکز، کنترل، آرامش و اعتماد به نفس فرد کمک کنند. برخی از این ورزش‌ها را در ادامه به شما معرفی می‌کنیم.

1. یوگا

یوگا یک فعالیت جسمی و روحی است که شامل تمرینات تنفسی، تعادلی، انعطاف پذیری و آرامش بخش است. یوگا می‌تواند به کاهش استرس، اضطراب، افسردگی و بیش فعالی و بهبود توجه، حافظه، خلاقیت و خودآگاهی کمک شایانی نماید.

2. تای چی

تای چی یک فعالیت جسمی و روحی است که شامل حرکات آهسته، ریتمیک، هماهنگ و تعادلی است. تای چی می‌تواند به کاهش استرس، اضطراب، افسردگی و بیش فعالی و بهبود توجه، حافظه، انعطاف پذیری و سلامت قلبی کمک کند.

3. رقص

رقص یک فعالیت جسمی و هنری است که شامل حرکات هماهنگ، ریتمیک، خلاقانه و ابراز احساسات است. رقص می‌تواند به کاهش استرس، افسردگی و بیش فعالی و بهبود توجه، حافظه، خلاقیت و اعتماد به نفس کمک کند.

4. دوچرخه سواری

دوچرخه سواری یک فعالیت جسمی و تفریحی است که شامل حرکات تعادلی، تنفسی و قلبی عروقی است. دوچرخه سواری می‌تواند به کاهش استرس، اضطراب و بیش فعالی و بهبود توجه، حافظه، انعطاف پذیری و سلامت جسمی کمک کند.

5. ژیمناستیک

ژیمناستیک می‌تواند برای درمان بیش فعالی مفید باشد. این ورزش می‌تواند با افزایش سطح ترشح برخی از هورمون‌ها و عوامل رشدی که بر روی عملکرد شناختی، رفتاری و احساسی فرد اثر دارند، و بهبود عملکرد برخی از نواحی و شبکه‌های مغزی که در بیش فعالی نقش دارند، علائم بیش فعالی را کاهش دهد. اگر در مشهد هستید، میتوانید با ثبت نام در باشگاه ژیمناستیک در مشهد به کودک بیش فعال خود کمک کنید تا درمان شود.

تاثیر و فواید ورزش بر مغز و عملکرد شناختی

ورزش یکی از فعالیت‌هایی است که می‌تواند بر سلامت مغز و عملکرد شناختی فرد تأثیر مثبت داشته باشد. ورزش باعث افزایش جریان خون و اکسیژن به مغز می‌شود و می‌تواند رشد و تعمیر سلول‌های عصبی، اتصالات و شبکه‌های مغزی را تحریک کند.

ورزش هم‌چنین می‌تواند سطح ترشح برخی از هورمون‌ها و عوامل رشدی را که بر روی حالت خلق، حافظه، یادگیری، توجه و انگیزه فرد اثر دارند، تنظیم کند. برخی از این هورمون‌ها و عوامل رشدی عبارتند از:

• اندورفین: این هورمون باعث ایجاد احساس خوشحالی، آرامش و کاهش درد و استرس می‌شود.

• دوپامین: این هورمون باعث ایجاد احساس لذت، پاداش و انگیزه می‌شود. دوپامین نقش مهمی در تنظیم توجه، حافظه کوتاه مدت و تصمیم‌گیری دارد.

• سروتونین: این هورمون باعث ایجاد احساس خوشبختی، اعتماد به نفس و کنترل خشم می‌شود. سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق، خواب، اشتها و تعادل دارد.

• نوراپینفرین: این هورمون باعث ایجاد احساس هیجان، تمرکز و بیداری می‌شود. نوراپینفرین نقش مهمی در تنظیم توجه، یادگیری و حافظه دارد.

• BDNF: این عامل رشدی باعث ایجاد احساس شادی، آرامش و خلاقیت می‌شود. BDNF نقش مهمی در رشد و تعمیر سلول‌های عصبی، اتصالات و شبکه‌های مغزی دارد.

با توجه به اینکه بیش فعالی با کاهش سطح ترشح برخی از این هورمون‌ها و عوامل رشدی و ناهنجاری در برخی از نواحی و شبکه‌های مغزی مرتبط است، می‌توان انتظار داشت که ورزش با افزایش سطح ترشح آن‌ها و بهبود عملکرد مغزی، بتواند علائم بیش فعالی را کاهش دهد.

شواهد علمی نیز این ادعا را تأیید می‌کنند. برای مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، نشان داد که ورزش باعث کاهش تکانشگری، بیش فعالی، بهبود کنترل توجه و ارتقاء عملکرد اجرایی در افراد مبتلا به بیش فعالی می‌شود.

تاثیر و فواید ورزش بر رفتار و احساسات

ورزش نه تنها بر عملکرد شناختی، بلکه بر رفتار و احساسات فرد نیز تأثیر مثبت دارد. ورزش می‌تواند باعث کاهش استرس، اضطراب، افسردگی، خشم و عصبانیت شود و به افزایش اعتماد به نفس، خودکنترل، همدلی و همکاری کمک کند. ورزش هم‌چنین می‌تواند باعث افزایش انرژی، سلامت جسمی و رضایت از زندگی شود. این اثرات مثبت ورزش بر روی رفتار و احساسات می‌تواند در کاهش علائم بیش فعالی و بهبود کیفیت زندگی فرد مؤثر باشد.

شواهد علمی نیز این ادعا را تأیید می‌کنند. برای مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، نشان داد که ورزش های قلبی عروقی می‌توانند به کاهش اضطراب، افسردگی و بی‌انضباطی در افراد مبتلا به بیش فعالی کمک کنند. مطالعه‌ای دیگر که در سال ۲۰۱۸ انجام شد، نشان داد که ورزش های تیمی می‌توانند به افزایش همدلی، همکاری و رضایت از زندگی در افراد مبتلا به بیش فعالی کمک کنند.

پیشنهادات برای انتخاب ورزش مناسب

با توجه به اینکه ورزش می‌تواند برای درمان بیش فعالی مفید باشد، پس چه ورزشی را باید انتخاب کرد؟ پاسخ به این سوال بستگی به علایق، توانایی‌ها و شرایط فرد دارد. اما برخی از نکات کلی که می‌توان در انتخاب ورزش مناسب در نظر گرفت، عبارتند از:

• ورزش باید با سطح توانایی و تحمل فرد سازگار باشد. ورزش بیش از حد سخت یا آسان می‌تواند باعث خستگی، خستگی عضلانی، آسیب دیدگی یا کسلی شود.

• ورزش باید با سلیقه و علاقه فرد همخوانی داشته باشد. ورزش دوست داشتنی می‌تواند باعث افزایش انگیزه، لذت و پایبندی به فعالیت شود.

• ورزش باید با هدف و انتظارات فرد مطابقت داشته باشد. ورزش باید به فرد کمک کند تا به اهداف خود برسد، چه آن‌ها بهبود عملکرد شناختی، رفتاری، احساسی یا جسمی باشند.

• ورزش باید با شرایط زمانی و مکانی فرد سازگار باشد. ورزش باید در زمان و مکان مناسب و قابل دسترس انجام شود، تا فرد بتواند به طور منظم و مداوم از آن بهره ببرد.

نتیجه‌گیری

بیش فعالی یک اختلال روانی است که با کمبود توجه، بی‌قراری، تکانشگری و مشکلات یادگیری و اجتماعی مشخص می‌شود. درمان بیش فعالی معمولاً شامل دارو درمانی، روان درمانی و راهبردهای مدیریت رفتاری است. اما آیا درمان بیش فعالی با ورزش نیز ممکن است؟

در این مقاله، به بررسی شواهد علمی در این زمینه پرداختیم و نشان دادیم که ورزش هم‌چنین می‌تواند با افزایش اعتماد به نفس، خودکنترل، همدلی و همکاری، کیفیت زندگی و رضایت از زندگی فرد را افزایش دهد. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید و جالب بوده باشد.