آیا کربوهیدرات پیچیده مفید و کربوهیدرات ساده مضر است؟
گاهی اوقات در این زمینه، اطلاعات متناقضی وجود دارد. مطالعات نشان میدهند که: کربوهیدرات پیچیده برای کاهش وزن مفید است اما این به معنای آن نخواهد بود که: خوردن کربوهیدراتهای دیگر، شما را چاق میکند.
البته، بعضی کربوهیدراتها وجود دارند که برای کاهش وزن مفید هستند و دستهای دیگر برای سلامتی مضر خواهند بود.
خلاصه مطلب:
⭐️نسخه صوتی مقاله آیا کربوهیدرات پیچیده مفید و کربوهیدرات ساده مضر است؟ در کست باکس
کربوهیدرات ها چی هستند؟
کربوهیدرات یکی از درشت مغذیهاست که برای بدن، انرژی تامین میکند. ۲ تای دیگر، پروتئین و چربی است.
کربوهیدراتها در ۳ کلاس تعریف میشوند:
- شکر: مولکولهای شکر یا زنجیرهی کوتاه مولکولهای شکر. اینها شامل: گلوکز، فروکتوز و ساکاروز هستند.
- نشاسته: زنجیرهی مولکولهای بلند که نیاز دارند شکسته شوند تا بتواند در بدن هضم شوند.
- فیبر: کربوهیدراتهایی که بدن نمیتواند آنها را هضم کند.
هدف اصلی کربوهیدراتها: تامین انرژی برای بدن است.
اغلب کربوهیدراتها، در دستگاه گوارش به گلوکز تبدیل میشوند و برای بدن، سوخت لازم را تامین میکنند.
هر ۱ گرم کربوهیدرات، ۴ کالری انرژی دارد. تنها استثنا در این مورد، فیبر است که هیچ کالری ندارد.
کربوهیدرات چیست؟
کربوهیدراتها سوخت بدن هستند
همه میدانیم، تمرینات سخت، منجر به افزایش قدرت میشوند اما اگر میخواهید به اینگونه تمرینات بپردازید باید جور هندوستان هم بکشید!
درست حدس زدید: باید کربوهیدرات مصرف کنید. کربوهیدراتها بخش اعظم انرژی شما را تامین خواهند کرد. اگر کربوهیدرات مصرف نکنید، بدون تعارف بگویم: زندگی تبدیل به جهنم میشود!
پیشنهاد میکنم: یک مکمل پروتئینی همراه با کربوهیدرات را قبل و بعد از باشگاه یا حتی در حین تمرین مصرف کنید. راه دیگر، استفاده از وعدههای کوچک کربوهیدرات مثل: سیب زمینی شیرین، قبل از تمرین است.
کربوهیدرات، پروتئینها را به سمت عضلات هدایت میکند
یک نکته خیلی مهم که باید مطلع باشید این است که: پروتئین در بدن میتواند تبدیل به گلوکز شود. دقت کنید، گفتم: میتواند تبدیل شود، یک چیز قطعی نیست!
در واقع، آخرین چیزی که یک بدنساز میخواهد این است که: پروتئین عزیز و گرانبها تبدیل به گلوکز شود! تنها دلیلی که این تراژدی رخ میدهد، نبود کربوهیدرات در بدن است.
مطمئناً وزن از دست میدهید اما بیشتر آن، از حجم عضلات خواهد بود.
نکته: در صورتی میتوانید رژیم کم کربوهیدرات بگیرید که حجم عضلات قابل توجهای داشته باشید.
برای جلوگیری از این اتفاق ناگوار، باید هر روز به اندازه کافی کربوهیدرات مصرف کنید.
وقتی میخواهید حجم عضلات را حفظ کنید یا اینکه حجم آنها را افزایش دهید، بهتر است به ازای هر کیلو وزن بدن، ۴ گرم کربوهیدرات مصرف کنید و زمانی که قصد دارید چربی سوزی انجام دهید، به ازای هر کیلو وزن بدن، ۲ گرم کربوهیدرات مصرف کنید.
کربوهیدراتها، فیبرهای لازم برای تناسب اندام و سلامتی را فراهم میکنند
کاری به این ندارم چه هدفی برای بدنسازی در نظر دارید، به فیبرها نیاز دارید، به مقدار زیادی هم نیاز دارید!
فیبرها معده گرامی را پر میکنند و احساس سیری را بین وعدههای غذایی ایجاد میکنند. از طرفی، برای حفظ سلامتی رودهها نیز اهمیت دارند.
البته، میتوانید مکملهای حاوی فیبر را مصرف کنید اما اگر از منابع طبیعی آنها را تامین کنید بهتر است. از طرفی، وقتی منابع ارزان قیمت آن فراهم است، عاقلانهتر است به مکملهای حاوی فیبر پول ندهید!
همانطور که میدانید: فیبرها در سبزیجات، میوهها، حبوبات و دانههای غلات وجود دارند.
کربوهیدراتها زمان ریکاوری را کاهش میدهند
قبل از تمرین، کربوهیدرات را مصرف کردهاید، رفتهاید باشگاه ولی حالا بعد از باشگاه، بدنتان بیحال است و نیازمند سوختگیری است.
این زمانی است که: کربوهیدراتها بیشتر میتوانند کمک کنند. بعد از تمرین، کربوهیدراتی که میخورید باعث میشود در بدن، انسولین ترشح شود اما بعد از تمرین، انسولین برخلاف دیگر زمانها، باعث میشود پروتئین به عضلاتتان وارد شود.
شاید خندهدار به نظر بیاید اما بدنسازان حرفهای، درست بعد از تمرین، شکر مصرف میکنند!
البته، نیاز نیست این کار را کنید اما باید ذخایر گلیکوژن را که در طول تمرین خالی کردهاید، پر کنید.
همه کربوهیدارتها یکی نیستند
یک بخش از سردرگمی در مورد کربوهیدراتها این است که: همه آنها یکسان نیستند.
مردم علاقه دارند کربوهیدراتها را به ۲ دسته خوب و بد تقسیم کنند که منصفانه نیست!
یک سری تفاوت اصلی بین اثر کربوهیدراتها روی سلامتی بدن وجود دارد بنابراین همه آنها را نمیشود در یک دسته گنجاند.
یکی از راههایی که کربوهیدراتها را تقسیمبندی میکنند با اصطلاح، ساده و پیچیده است. بعضیها، فیبر و نشاسته را به عنوان کربوهیدرات پیچیده و شکرها را به عنوان کربوهیدرات ساده میشناسند.
هر چند، این تقسیمبندی میتواند گیجکننده باشد. بعضی نشاستهها، مثل: سیب زمینی شیرین، کوینولا و حبوبات میتوانند مزایای مثبتی داشته باشند، در حالی که بعضی دیگر از نشاستهها، مثل: آرد گندم فراوری شده، بدن را دچار مشکلات سلامتی گوناگونی میکنند.
علاوه بر این، همه شکرها روی بدن اثر مشابهی ندارند. شکرهایی که در نوشیدنیهای شیرین وجود دارند، میتوانند باعث آسیب به بدن شوند.
یک تعریف دوباره از کربوهیدراتها
- کربوهیدرات پیچیده: کربوهیدراتهایی که فراوری نشدهاند و کامل هستند. مواد غذایی مثل: میوه، سبزیجات و حبوبات.
- کربوهیدرات ساده: شکر و نشاستهای که فراوری شدهاند و فیبرها و مواد مغذی از آنها جدا شدهاند.
کربوهیدرات پیچیده به شدت مغذی است اما کربوهیدرات ساده اینگونه نیست.
کربوهیدرات پیچیده، سالمتر است چرا که مواد مغذی بیشتری دارد.
غلات کامل، میوهها، سبزیجات و حبوبات، از لحاظ وجود آنتی اکسیدانها، فیبر، ویتامین و مواد معدنی، بسیار غنی هستند.
در مقابل، کربوهیدرات ساده حاوی کالریهای خالی است. یعنی: دارای کالری هست اما ارزش غذایی کمی دارد.
برای اینکه موضوع روشنتر شود، اجازه بدهید آرد گندم کامل را با آرد گندم فراوری شده مقایسه کنیم:
آرد گندم فراوری شده | آرد گندم کامل | |
۴۵۵ | ۴۰۷ | کالری |
۹۵.۴ گرم | ۸۷ گرم | کربوهیدرات |
۱۲.۹ گرم | ۱۶.۴ گرم | پروتئین |
۱.۲ گرم | ۲.۲ گرم | چربی |
۳.۴ گرم | ۱۴.۶ گرم | فیبر |
۸٪ | ۲۶٪ | آهن |
همانطور که مشاهده میشود: با تصفیه کردن آرد گندم، تنها قسمت نشاستهای آن باقی میماند که مواد مغذی به مراتب کمتری دارد.
این موضوع برای میوهها نیز صادق است. وقتی آنها را به صورت طبیعی مصرف میکنید، سرشار از مواد مغذی هستند اما زمانی که از آنها در نوشیدنیهای شیرین و فراوری شده استفاده میکنید، انواع مشکلات برای سلامتی ایجاد میشود.
مزایای سلامتی کربوهیدرات پیچیده
کربوهیدرات پیچیده به سختی باعث افزایش ناگهانی قند خون میشود.
در مقابل، کربوهیدرات ساده به سرعت هضم میشود و باعث افزایش قند خون میشود.
افزایش ناگهانی قند خون سبب میشود تا: پانکراس، مقادیر زیادی انسولین ترشح کند که در نهایت، شما را خسته و گرسنه نگه میدارد. منبع (۲)
کربوهیدرات پیچیده حاوی فیبر، زمان زیادی را برای هضم طی میکند. این، به تعادل سطح قند خون کمک میکند.
به همین خاطر، کربوهیدرات پیچیده یک جریان انرژی پیوسته را برای بدن فراهم میکند و کمک میکند تا مدت زمان بیشتری سیر بمانید.
کربوهیدرات پیچیده، مزایای زیادی برای سلامتی دارد از جمله: کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای مزمن مثل: دیابت و بیماریهای قلبی، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و…
اما به عنوان یک بدنساز، بهترین اثر آنها در کاهش التهاب در بدن است.
التهاب، عکس العمل طبیعی بدن در مقابل عفونت، جراحت یا استرس بدنی است. التهاب طولانی مدت، میتواند ریسک ابتلا به بیماریهای مزمن را نیز افزایش بدهد.
به عنوان بدنساز، بدن را مرتب در معرض استرس قرار میدهید و باید برای رفع آن فکری کنید.
کربوهیدرات ساده میتواند سلامتی را دچار مشکل کند
آنها باعث پرخوری میشوند. بالا و پایین شدن ناگهانی قند خون، با حس گرسنگی و پرخوری در ارتباط است. منبع (۳)
باعث افزایش تری گلیسرید میشوند. افزایش تری گلیسرید باعث بالا رفتن ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی و دیابت نوع ۲ میشود. منبع (۴ و ۵)
شکر، اعتیادآور است. درست مثل مواد مخدر که باعث میشوند مغز، دوپامین (هورمون شادی) ترشح کند، مصرف شکر نیز میتواند چنین اثری داشته باشد. منبع (۶) (برنامه جامع برای ترک شکر)
کدام ماده غذایی را مصرف کنیم و کدامیک را مصرف نکنیم؟
کربوهیدراتها میتوانند بخشی از رژیم شما باشند اگر آنها را درست انتخاب کنید.
کربوهیدراتهایی که در اکثر اوقات باید آنها را مصرف کنید:
- غلات کامل، حبوبات، سبزیجات، میوه، آجیل و دانهها
کربوهیدراتهایی که بهتر است کمتر مصرف شوند:
- نوشیندنیهای شیرین، دسرها، نان سفید و ماکارونیهایی که با آرد سفید تهیه شدهاند.
تنها زمانی که توصیه میکنم کربوهیدراتهای ساده استفاده کنید، بعد از تمرین و اگر قصد افزایش وزن دارید، در ابتدای صبح است.
حرف آخر
کربوهیدراتها هم میتوانند دوست باشند، هم دشمن، کاملاً بستگی به این دارد که: چگونه از آنها استفاده کنید.
گوش من و شما پر است از صحبتهایی که در رختکن باشگاهها به ما میگویند: مصرف کربوهیدراتها منجر به چاقی، دیابت و در نهایت مرگ میشوند!
کربوهیدراتها میتوانند انرژی لازم برای تمرینات سخت در باشگاه را فراهم کنند.
کلید موفقیت در شناختن نوع کربوهیدراتها و زمان درست مصرف آنهاست.
توضیحاتتون خیلی مفید هستن.خدا حفظتون کنه.
سلام
ممنون از لطف شما
متوجه نشدم جواب نه شما منظورتون چی بوده یعنی بدن از چربی های ذخیره شده بدن استفاده نمیکنه ؟ یا میکنه ؟
و چربی غیر اشباع بخوریم به جای کربو از چربی ای که خوردیم استفاده میکنه یا از چربی ذخیره بدن این 2 رو بگید ممنون میشم لینکی هم دادید خواندم زیاد متوجه نشدم بدلیل بی سوادیم هستش .
سلام
1 : وقتی برای فراهم کردن انرژی در قبل تمرین کربوهیدرات بخوریم انوقت بدن حین تمرین از کربوهیدرات قبل تمرین استفاده میکنه میسوزونه درسته ؟ اگر بله انوقت دیگه سراغ چربی بدن نمیره که بسوزانه اگر اینطور باشه پس قبل تمرین کربوهیدرات مصرف نکنیم ؟
2 : اگر 1/5 ساعت قبل تمرین بادام زمینی ( چربی غیراشباع ) مصرف کنیم بدن از چربی بادام مصرف میکنه یا از چربی ذخیره شده ی بدن ؟
با تشکر
سلام خیلی کوتاه در جواب سوال اول و دوم شما باید بگویم نه توصیه می کنم این مطلب رو به دقت مطالعه کنید. لینک