دنیای پزشکی پر از داروهای کاهش وزن است.
با وجود این همه محصول کاهش وزن، انتخاب کردن بین آن‌ها کار آسانی نیست.
در این مطلب، تلاش می‌کنم قرص‌ها و آمپول‌هایی که صنعت دارو برای کاهش وزن طراحی کرده را معرفی کنم.
خلاصه مطلب:
⭐️ نسخه صوتی مقاله انواع داروهای کاهش وزن در کست باکس
داروهای کاهش وزن چه هستند؟
همان‌طور که از اسمش مشخص است، داروهایی که به کاهش وزن کمک می‌کنند که به شکل قرص و آمپول در بازار موجود هستند.
داروهای کاهش وزن مکانیزم‌های مختلفی برای کار دارند:
- بعضی‌ها باعث می‌شوند زودتر سیر شوید.
- بعضی‌ها اشتهای شما را کم می‌کنند.
- بعضی‌ها کاری می‌کنند تا جذب چربی از مواد غذایی مشکل‌تر شود.
این داروها برای افراد دارای اضافه وزن یا چاقی شدید طراحی شده‌اند تا به کاهش وزن‌شان کمک کنند. بنابراین، پزشکان آن‌ها را تحت شرایط خاصی تجویز می‌کنند:
- شاخص توده بدنی BMI ۳۰ یا بالاتر
- شاخص توده بدنی BMI ۲۷ یا بالاتر، یا اینکه دچار مشکلات سلامتی ناشی از اضافه وزن باشید مثل: فشار خون بالا یا دیابت نوع ۲
آیا داروهای کاهش وزن می‌توانند جایگزین رژیم غذایی و ورزش بشوند؟
- خیر
اغلب تحقیقات نشان می‌دهند که: داروهای کاهش وزن در ترکیب با رژیم غذایی و ورزش است که موثر واقع می‌شوند.
بهترین داروهای کاهش وزن
اورلیستات (Xenical یا Alli)
اورلیستات (۱۲۰ میلی‌گرم) یک قرص کاهش وزن است که تحت برند Xenical به فروش می‌رسد.
تحت برندی دیگر به نام Alli هم به فروش می‌رسد که دوز آن ۶۰ میلی‌گرم است.
هر دوی این برندها با جلوگیری از جذب چربی، به کاهش وزن کمک می‌کنند.
- اورلیستات چطور کار می‌کند؟
اورلیستات جلوی فعالیت آنزیم لیپاز را در روده‌ها می‌گیرد که کارش شکستن چربی‌ها به مولکول‌های کوچک‌تر است. با جلوگیری از فعالیت این آنزیم، ۳۰ درصد چربی که مصرف می‌کنید جذب نخواهد شد و از بدن دفع می‌شود. منبع (۱)
- آیا اورلیستات جواب می‌دهد؟
بله، تحقیقات نشان می‌دهند که اورلیستات به کاهش و حفظ وزن کمک می‌کند. منبع (۲)
یک فراتحلیل نشان می‌دهد که: مصرف کنندگان قرص Alli که مرتب ورزش می‌کنند و رژیمی با کالری منفی را دنبال می‌کنند، ۳ کیلوگرم بیشتر از کسانی که قرص دارونما را مصرف کرده بودند وزن از دست دادند. منبع (۳)
این مطالعات هم‌چنین نشان دادند که: مصرف اورلیستات باعث بهبود شاخص توده بدنی، سطح کلسترول بد خون (LDL) فشار خون و سطح قند خون در مبتلایان به دیابت شده است.
- عوارض جانبی اورلیستات
باعث چرب شدن مدفوع، دفع ناگهانی و افزایش تحرک روده می‌شود.
سماگلوتاید (اوزمپیک، ویگووی یا رایبلسوس)
سماگلوتاید یک آمپول است که برای مدیریت چاقی و دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. تحت برندهای اوزمپیک، ویگووی یا رایبلسوس به فروش می‌رسد.
- سماگلوتاید چطور کار می‌کند؟
با تقلید فعالیت‌های شبه گلوکاگون پپتاید ۱ (GLP-1) کار می‌کند. این هورمونی است که ترشح انسولین را مدیریت می‌کند.
در مقادیر بالا باعث کاهش اشتها می‌شود. این باعث خواهد شد کالری کمتری دریافت کنید و شاهد کاهش وزن باشید.
- آیا سماگلوتاید جواب می‌دهد؟
سماگلوتاید در ترکیب با ورزش و رژیم غذایی، باعث کاهش وزن می‌شود. منبع (۴)
در تحقیقی ۶۸ هفته‌ای، افرادی که سماگلوتاید را مصرف کردند شاهد کاهش وزن، بهبود اندازه دور کمر، کاهش فشار خون، قند خون، کلسترول و سطح التهاب، بهبود عملکرد فیزیکی و ذهنی نسبت به کسانی بودند که دارونما مصرف کردند. منبع (۵)
حتی می‌توان گفت: مصرف سماگلوتاید به اندازه جراحی‌های چاقی موثر است. منبع (۶، ۷، ۸، ۹ و ۱۰)
- اثرات جانبی سماگلوتاید
اغلب افراد شاهد مشکلات گوارشی شامل: حالت تهوع، درد معده، اسهال و یبوست بودند. البته، این نشانه‌ها با ادامه مصرف کاهش می‌يابند.
در حال حاضر، اغلب محققان معتقدند: مصرف سماگلوتاید اثر جانبی بزرگی ایجاد نمی‌کند. منبع (۱۱)
یک اثر جانبی دیگر می‌تواند کاهش عضله باشد. چرا که سماگلوتاید باعث می‌شود میلی به غذا نداشته باشید. این باعث می‌شود پروتئین کافی دریافت نکنید. منبع (۱۲)
این خیلی مهم است چرا که داشتن عضله برای سلامتی و کاهش وزن در بلند مدت ضروری است. منبع (۱۳ و ۱۴)
فن ترمین (آدیپکس پی یا لومیر)
فن ترمین قرص کاهش وزنی است که در کوتاه مدت برای کاهش وزن استفاده می‌شود. تحت برندهای آدیپکس پی یا لومیر به فروش می‌رسد.
- فن ترمین چطور کار می‌کند؟
دانشمندان مکانیزم عمل فن ترمین را نمی‌دانند. فقط می‌دانند: فن ترمین باعث کاهش اشتها می‌شود. اغلب تحقیقات نشان می‌دهند که: مصرف فن ترمین باعث افزایش هورمون‌های نوراپی نفرین، سروتونین و دوپامین در مغز می‌شود. منبع (۱۵ و ۱۶)
افزایش این هورمون‌ها باعث کاهش اشتها می‌شود.
- آیا فن ترمین جواب می‌دهد؟
اغلب تحقیقات نشان می‌دهند که: فن ترمین باعث کاهش وزن می‌شود. منبع (۱۷ و ۱۸)
افرادی که فن ترمین را برای ۳-۶ ماه مصرف کرده‌اند، شاهد کاهش ۳-۷ درصدی وزن‌شان بوده‌اند. البته، اثر فن ترمین به مرور کمتر می‌شود. به همین دلیل، پزشکان توصیه می‌کنند: بعد از ۳ ماه، مصرفش را قطع کنید. منبع (۱۵)
نکته: مصرف فن ترمین همراه با توپیرامات (داروی درمان صرع) باعث اثربخشی بیشتر آن می‌شود. منبع (۱۹ و ۲۰)
ترکیب فن ترمین و توپیرامات، باعث بهبود حساسیت به انسولین، کنترل قند و فشار خون می‌شود. منبع (۲۱ و ۲۲)
- عوارض جانبی فن ترمین
خشکی دهان، بی‌خوابی، سرگیجه، تپش قلب، خستگی و یبوست. منبع (۱۶)
پلنتی
پلنتی یک قرص کاهش وزن است. برخلاف سایر داروهای کاهش وزن که از طریق خون جذب می‌شوند، پلنتی از طریق معده و روده کوچک جذب می‌شود. منبع (۲۳)
- پلنتی چطور کار می‌کند؟
پلنتی حاوی ذرات هیدروژل است که از ۲ ماده طبیعی درست می‌شوند: سلولز و اسید سیتریک.
هم‌زمان با مصرف، این ۲ ذره مقدار زیادی آب را جذب معده می‌کنند و حس سیری و پر بودن را القا می‌کنند. این باعث می‌شود کمتر غذا بخورید و باعث کاهش جذب کالری می‌شود.
با مصرف یک وعده غذایی، این ذرات هیدروژل وارد روده کوچک می‌شوند.
- آیا پلنتی جواب می‌دهد؟
شواهد نشان می‌دهند که: مصرف پلنتی همراه با رژیم کنترل شده و تمرین ورزشی می‌تواند باعث کاهش وزن بیشتری نسبت به رژیم و ورزش به تنهایی شود. (کاهش ۱۰ درصدی وزن طی ۶ هفته)
- عوارض جانبی پلنتی
نفخ کردن و گاز معده
البته، از آنجایی که پلنتی جذب خون نمی‌شود، آستانه تحمل بالایی توسط انسان دارد و مثل سایر داروهای کاهش وزن، عوارض سیستمی روی بدن ندارد.
لیراگلوتاید (ساکسندا یا ویکتوزا)
لیراگلوتاید آمپولی است که برای کاهش وزن و مدیریت دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود.
- لیراگلوتاید چطور کار می‌کند؟
درست مثل: سماگلوتید، لیراگلوتاید فعالیت‌های شبه گلوکاگون پپتاید ۱ (GLP-1) را کنترل می‌کند. این باعث تولید انسولین، کنترل قند خون و به طبع آن، کنترل اشتها می‌شود.
- آیا لیراگلوتاید جواب می‌دهد؟
وقتی همراه با رژیم کنترل شده و ورزش مصرف شود، لیراگلوتاید می‌تواند به کنترل و کاهش وزن کمک کند. منبع (۲۴، ۲۵ و ۲۶)
- عوارض جانبی لیراگلوتاید
می‌تواند باعث افزایش ریسک بیماری‌های پانکراتیت، صفراوی و کیسه صفرا شود. منبع (۲۷)
هم‌چنین باعث افزایش ضربان قلب و مشکلات دستگاه گوارش مثل: حالت تهوع، یبوست و اسهال می‌شود.
نالترکسون بوپروپیون (Contrave)
قرصی است که حاوی ۲ ترکیب فعال است:
- نالترکسون (ماده‌ای مخدر که برای درمان اعتیاد به الکل به کار می‌رود)
- بوپروپیون (یک داروی ضد افسردگی است)
نالترکسون بوپروپیون چطور کار می‌کند؟
مکانیزم عمل نالترکسون بوپروپیون مشخص نیست. اما به نظر می‌رسد روی بخش پاداش مغز اثر می‌گذارد و میزان غذای ورودی را کنترل می‌کند.
- آیا نالترکسون بوپروپیون جواب می‌دهد؟
همراه با رژیم غذایی کاهش وزن و ورزش، نالترکسون بوپروپیون می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. منبع (۲۸، ۲۹، ۳۰، ۳۱ و ۳۲)
- اثرات جانبی نالترکسون بوپروپیون
افزایش ضربان قلب، فشار خون، حالت تهوع، یبوست، سردرد، گیجی و بی‌خوابی.
تیرزپاتید
یک آمپول است که برای درمان دیابت نوع ۲ و چاقی تجویز می‌شود. تحت برند مونجارو به فروش می‌رسد.
- آیا تیرزپاتید جواب می‌دهد؟
تیرزپاتید هم با تقلید فعالیت‌های شبه گلوکاگون پپتاید ۱ (GLP-1) و پلی پپتید انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز (GIP) که مسئول کنترل قند خون، اشتها و سرعت حرکت غذا در دستگاه گوارش هستند، باعث کاهش وزن می‌شود. منبع (۳۳ و ۳۴)
- آیا تیرزپاتید جواب می‌دهد؟
تحقیقات اولیه امیدوار کننده بوده‌اند. مصرف تیرزپاتید باعث کاهش ۱۵-۲۰ درصدی وزن شده است. منبع (۳۵)
- عوارض جانبی تیرزپاتید
مشکلات دستگاه گوارشی مثل: حالت تهوع، اسهال و یبوست. منبع (۳۶)
حرف آخر
اغلب افرادی که مصرف داروهای کاهش وزن را قطع می‌کنند شاهد بازگشت بخشی از وزن‌شان خواهند بود. اما اینکه بتوانید در مدت مصرف و بعد از آن، عادت‌های غذایی و ورزشی مناسبی را پیدا کنید، می‌تواند ارزش مصرف‌شان را داشته باشد.
