کایروپراکتیک (فن جابجایی مفاصل و ستون فقرات) فرمی از ماساژ است که فشار را به مفاصل وارد می‌کند تا آن‌ها را در جای خود قرار دهند.
طرفداران کایروپراکتیک باور دارند: تراز کردن مفاصل به این روش، اجازه می‌دهد تا سیستم عصبی بهینه کار کند و بیماری‌ها درمان شوند.
در مقابل، عده‌ای دیگر معتقدند: کایروپراکتیک یک حیله‌گری است!
آن‌ها معتقدند: کایروپراکتیک یک شبه علم است که براساس تکنیک‌های بدون منطق ایجاد شده و می‌تواند خطرناک باشد.
آیا کایروپراکتیک یک راه درمان رسمی و موثر است؟
در ادامه، تلاش می‌کنم از نگاه علمی به این سوالات پاسخ دهم.
خلاصه مطلب:
درمان کایروپراکتیک چیست؟
کایروپراکتیک یک روش پزشکی جایگزین و مکمل است که متخصص کایروپراکتیک تلاش می‌کند مفاصلی را که در محل خود قرار ندارند با استفاده از ماساژ کایروپراکتیک در محل خود قرار دهد. منبع (۱)
عموماً کایروپراکتیک با ستون فقرات کار دارد که از آنجا می‌تواند روی مفاصل بازو و پاها فشار وارد کند. طرفداران کایروپراکتیک باور دارند: قرار دادن مفاصل در جای خود می‌تواند باعث کاهش درد و اختلال سیستم اعصاب، عضلات و اسکلت شود.
تاریخچه کایروپراکتیک
کایروپراکتیک در ۱۸ سپتامبر ۱۸۹۵ میلادی، وقتی که دانیل دیوید پالمر درمان‌گر و متخصص درمان با جریان مغناطیسی توانست شنوایی یک مرد را با تنظیم مهره‌هایش درمان کند، ایجاد شد. منبع (۲)
سال بعد، پالمر اولین مدرسه کایروپراکتیک را تاسیس کرد. او سیستم درمانی خود را بر این اصل بنا نهاد که بدن نیاز دارد تا جریان بدون مانع در سراسر سیستم عصبی حرکت کند تا عملکرد خوبی داشته باشد. منبع (۳)
به عبارت دیگر: او معتقد بود مفاصلی که دچار ناهماهنگی هستند (به خصوص در ستون فقرات) دلیل همه بیماری‌ها و اختلالات در عملکرد هستند و انجام کایروپراکتیک درمان این مشکلات است. منبع (۴)
در ابتدا درمان کایروپراکتیک به موفقیت دست پیدا کرد. تا سال ۱۹۲۵، ۸۰ مدرسه کایروپراکتیک در آمریکا تاسیس شد. اگرچه در طول دهه‌های بعدی، فاصله بین پزشکی عمومی و کایروپراکتیک بیشتر شد. به عنوان مثال: کایروپراکتیک به طور کلی با نظریه میکروب‌ها مخالف بود. منبع (۵)
در میانه دهه ۶۰ میلادی، انجمن پزشکی آمریکا (AMA) تحریم کایروپراکتیک را تصویب کرد و به پزشکان دستور داد تا از مشارکت در عمل کایروپراکتیک خودداری ورزند چرا که احساس می‌کردند کایروپراکتیک در حال تبدیل شدن به یک فرقه غیرعلمی است و می‌تواند خطری برای سلامتی افراد جامعه باشد. منبع (۶)
این تنش‌ها در حال افزایش بود تا اینکه در سال ۱۹۸۷، بخشی از جامعه پزشکی آمریکا به خاطر ایجاد توطئه‌ای علیه کایروپراکتیک، گناهکار شناخته شد. تصمیمی که تا سال ۱۹۹۰ توسط دادگاه عالی آمریکا پابرجا بود. منبع (۷)
با وجود این پیروزی، افزایش توجه به کایروپراکتیک باعث شد اختلاف‌های درون این جامعه بیشتر مشخص شود. منبع (۸)
مردم متوجه شدند: درون جامعه کایروپراکتیک، ۲ فلسفه فکری وجود دارد:
- یک طرف، کاملاً وقف کایروپراکتیک و دیدگاه‌های پالمر بودند و کایروپراکتیک را تنها راه درمان تمام بیماری‌ها می‌دیدند.
- در طرف دیگر، افرادی را داشتیم که فکرشان برای سایر تئوری‌های علمی باز بود و از سایر روش‌های درمانی برای مواجه با بیماری‌ها استفاده می‌کردند. آن‌ها از کایروپراکتیک فقط برای درمان دردها استفاده می‌کردند.
تا امروز، این شکاف هم‌چنان وجود دارد. انجمن بین المللی کایروپراکتیک، نماینده گروه اول و انجمن آمریکایی کایروپراکتیک نماینده گروه دوم است.
مزایای کایروپراکتیک
از آنجایی که ۲ دسته در جامعه کایروپراکتیک وجود دارند این منافع احتمالی نیز به ۲ دسته تقسیم می‌شوند. چرا که متخصصان کایروپراکتیک، در این مورد که این روش درمانی در درمان چه بیماری‌هایی مناسب است با هم اختلاف دارند.
بنابراین، همه متخصصان کایروپراکتیک در مورد منافع، هم نظر نیستند.
قبل از اینکه در مورد هر کدام از این منافع صحبت کنم باید هشدار بدهم که خیلی از مردم گزارش کرده‌اند که کایروپراکتیک به درمان درد کمک کرده است. حتی اگر دلیل این ماجرا دارونما بودن کایروپراکتیک باشد، نمی‌توان آن را در نظر نگرفت.
در ضمن، از آنجایی که اجرای کایروپراکتیک به طور کلی امنیت دارد می‌تواند برای بعضی‌ها مفید واقع شود.
در ادامه تلاش می‌کنم با توجه به منابع علمی، انتظارات‌مان از کایروپراکتیک را اصلاح کنیم.
کایروپراکتیک برای کاهش درد پایین کمر
اغلب تحقیقات نشان می‌دهند: کایروپراکتیک باعث کمتر شدن نشانه‌های درد پایین کمر در بلند مدت و کوتاه مدت می‌شود و اثرش شبیه درمان‌های پزشکی است که شامل ورزش و حرکات کششی است. منبع (۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴ و ۱۵)
سایر تحقیقات می‌گویند: کایروپراکتیک از بقیه درمان‌ها موثرتر نیست و نهایتاً اثری شبیه دارونما دارد. منبع (۱۶)
کایروپراکتیک برای درمان درد گردن
تحقیقات نشان می‌دهند: استفاده از کایروپراکتیک برای درمان دردهای ستون فقرات، موثرتر از داروهای ضددرد و به اندازه تمرینات کششی و انعطاف‌پذیری موثر است. منبع (۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۰)
در مورد درمان درد گردن، مشخص نیست کدامیک موثرترند. منبع (۲۱ و ۲۲)
دو بررسی نشان می‌دهند: بهترین روش درمان درد گردن، استفاده از ترکیب داروها، ماساژ، فیزیوتراپی و ورزش است. منبع (۲۳ و ۲۴)
کایروپراکتیک برای درمان درد شانه
فراتحلیلی روی ۶ تحقیق نشان می‌دهد: هیچ شواهدی برای موثر بودن درمان درد شانه وجود ندارد. منبع (۲۵)
با اینکه بعضی تحقیقات نشان می‌دهند: درمان کایروپراکتیک باعث کاهش درد شانه شده اما این به عنوان اثر دارونما بوده است. منبع (۲۶، ۲۷ و ۲۸)
کایروپراکتیک و درمان مشکلات دستگاه گوارش
با اینکه ۶۱ درصد متخصصان کایروپراکتیک در بریتانیا معتقدند: کایروپراکتیک در درمان مشکلات دستگاه گوارشی موثر است اما شواهد اندکی برای این ادعا وجود دارند. منبع (۲۹)
فراتحلیلی بزرگ نشان می‌دهد: تنها ۲ تحقیق هستند که این ادعا را تایید می‌کنند. هر چند، کیفیت این تحقیقات کاملاً زیر سوال است. منبع (۳۰)
کایروپراکتیک و درمان اوتیسم
به خاطر اینکه درمان‌های پزشکی محدودی برای اوتیسم وجود دارند، والدین معمولاً از روش‌های مکمل یا جایگزین پزشکی استفاده می‌کنند. حدود ۸۸ درصد کودکان مبتلا به اوتیسم در آمریکا، از درمان‌های جایگزین استفاده کرده‌اند و کایروپراکتیک بین آن‌ها از همه محبوب‌تر بوده است. منبع (۳۱ و ۳۲)
۲ تحقیق به بررسی اثر کایروپراکتیک روی اوتیسم پرداخته‌اند. با اینکه هر ۲ تحقیق می‌گویند: هیچ شواهدی برای موثر بودن کایروپراکتیک در درمان اوتیسم وجود ندارد اما محققان هر تحقیق، نتیجه‌ای کمی متفاوت گرفتند. منبع (۳۳ و ۳۴)
تحقیق اول نتیجه گرفت: باید استفاده از کایروپراکتیک برای درمان اوتیسم را توصیه نکنیم چرا که هیچ شواهدی برای موثر بودنش وجود ندارد و می‌تواند روشی ایمن هم نباشد.
تحقیق دوم نتیجه گرفت: با اینکه هیچ شواهدی وجود ندارد اما والدین این کودکان شاید بخواهند شانسی به کایروپراکتیک بدهند.
کایروپراکتیک برای درمان عملکرد دستگاه ایمنی
در اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی، انجمن بین المللی کایروپراکتیک (ICA) گزارش کرد که: کایروپراکتیک می‌تواند برای افزایش عملکرد دستگاه ایمنی موثر باشد و این‌گونه استدلال کرد که می‌تواند باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری کووید شود.
در پاسخ، بیشتر از ۱۵۰ دانشمند که تخصص کایروپراکتیک داشتند، گزارشی را امضا کردند که این ادعا را تکذیب می‌کرد چرا که هیچ مدرکی برای اثباتش وجود نداشت. منبع (۳۵)
کایروپراکتیک برای درمان آسم
با اینکه بعضی‌ها باور دارند کایروپراکتیک می‌تواند باعث درمان آسم شود اما ۲ فراتحلیل نشان می‌دهند: هیچ شواهدی برای تایید این ادعا وجود ندارد. منبع (۳۶، ۳۷ و ۳۸)
البته، یک تحقیق نشان می‌دهد: بیماران مبتلا به آسم گزارش کرده‌اند استفاده از کایروپراکتیک باعث کاهش حملات آسم شده است. منبع (۳۹)
کایروپراکتیک و درمان میگرن
فراتحلیلی در سال ۲۰۲۰ نشان داد: کایروپراکتیک می‌تواند باعث کاهش حملات میگرنی شود. منبع (۴۰) هر چند، نتایج تحقیقات در مورد کایروپراکتیک و درمان میگرن، کاملاً متفاوت هستند. منبع (۴۱)
بعضی تحقیقات نیز، کایروپراکتیک را یک دارونما برای درمان میگرن می‌دانند. منبع (۴۲)
بنابراین، هنوز زود است نتیجه‌گیری قطعی کرد.
کایروپراکتیک و کاهش وزن
هیچ مدرکی درباره اثر کایروپراکتیک روی کاهش وزن وجود ندارد.
کاهش وزن زمانی رخ می‌دهد که کالری مصرفی کمتر از کالری باشد که می‌سوزانید. منبع (۴۳، ۴۴ و ۴۵)
آیا کایروپراکتیک ایمن است؟
نتایج فراتحلیلی روی ۲۵۰ تحقیق نشان می‌دهد: کایروپراکتیک می‌تواند باعث آسیب‌های ناخواسته جدی شود مثل: آسیب‌های نخاعی، بدتر شدن شرایط فتق و فلج دیافراگمی. منبع (۴۶)
نکته: البته، این اثرات در ۱۳ نفر بین ۱۰۰۰۰ بیمار مشاهده شد.
عوارض ضعیف‌تر، بیشتر عمومی هستند که در بین ۲۳-۸۳ درصد آن‌ها روی می‌دهند. این شرایط شامل: افزایش درد، سفتی، سردرد، گیجی، خستگی، سبکی سر و بی‌حس شدن بازوهاست. البته، این عوارض معمولاً ۲۴ ساعت پس از درمان از بین می‌روند.
فراتحلیلی روی ۱۱۸ تحقیق نشان می‌دهد: ۴۶ درصد موارد درمان کایروپراکتیک بدون مشکل و ۱۳ درصد مشکل‌دار بوده است. ۴۲ درصد باقی مانده هم مشخص نشده که مفید یا مضر بوده است. منبع (۴۷)
بنابراین، غیرممکن است بتوان نظر کلی در مورد ایمن بودن کایروپراکتیک داد.
در عین حال، ایمن بودن کایروپراکتیک بستگی به متخصص اجرای آن دارد. اینکه بگوییم: چند متخصص کایروپراکتیک کارشان را اشتباه انجام داده‌اند بنابراین، کل درمان را زیر سوال ببریم مثل این می‌ماند که بگوییم: چون کشیدن دندان عقل در بعضی موارد مشکل‌ساز شده، کل رشته دندان پزشکی را زیر سوال ببریم! منبع (۴۸ و ۴۹)
نتیجه: اگر می‌خواهید تحت درمان کایروپراکتیک قرار بگیرید، متخصص خوب پیدا کنید.
