در این مطلب تلاش می‌کنم ایمن‌ترین استروئیدهای بدنسازی را معرفی می‌کنم که کم‌ترین عوارض جانبی را خواهند داشت.
نکته مهم: این مطلب صرفاً آموزشی است و توصیه نمی‌کنم استروئیدها و داروهای بدنسازی را مصرف کنید. برای مصرف داروها صرفاً باید با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.
خلاصه مطلب:
استروئید ایمن چیست؟
استروئیدها ذاتاً ایمن نیستند. منبع (۱) استروئیدها دارای عوارض جانبی هستند اما تعدادی از آن‌ها، عوارض جانبی کمتری دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنم.
آناوار
آناوار یا اکساندرولون یکی از معدود استرئیدهایی است که در دنیای پزشکی استفاده می‌شود. معمولاً برای درد استخوان مرتبط با بیماری پوکی استخوان، کمک به افزایش وزن بعد از جراحی و در طول عفونت‌های مزمن یا کاهش وزن مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آناوار اولین استروئید خوراکی در فهرست ماست. برخلاف سایر استروئیدهای خوراکی، آناوار هیچ آسیبی به کبد نمی‌زند.
البته، بزرگ‌ترین عارضه جانبی آناوار، آسیب به کلیه‌هاست.
آناوار از دی هیدروتستوسترون (DHT) مشتق شده و به استروژن تبدیل نمی‌شود. این باعث می‌شود عوارض جانبی ناشی از استروژن کمتری داشته باشد.
به خاطر اثر متوسطش، معمولاً آناوار را همراه با استروئیدهایی دیگر مثل: تستوسترون، پریموبولان و ترنبولون مصرف می‌کنند.
خاصیت اصلی آناوار، چربی سوزی است. دوره مصرفش ۲ ماه و ۱.۵ هفته هم قطع مصرف دارد.
هورمون رشد
هورمون رشد را نه تنها بدنسازها بلکه بیمارانی با سطح پایین عامل رشد شبه انسولین ۱ (IGF-1) هم مصرف می‌کنند. منبع (۲)
عامل رشد شبه انسولین ۱ (IGF-1) باعث افزایش عضله سازی، چربی سوزی، افزایش کیفیت پوست و مو، خواب بهتر و میل جنسی بیشتر می‌شود.
البته، هورمون رشد عوارضی هم دارد مثل: کاهش حساسیت به انسولین و تجمع آب.
دوره مصرف هورمون رشد ۲ ماه و ۱.۵ هفته قطع مصرف دارد.
پریموبولان
پریموبولان یک استروئید آنابولیک است که دهه‌ها برای مصارف پزشکی و ورزشی مورد استفاده قرار می‌گرفت. متنولون انانتات نام دیگر پریموبولان است که در سال ۱۹۶۲ میلادی برای استفاده پزشکی معرفی شد. البته، در حال حاضر دیگر در بازار موجود نیست و به صورت زیرزمینی تولید می‌شود. منبع (۳)
پریموبولان یکی از کم اثرترین استروئیدهاست که اثرات جانبی کمی هم دارد. اثراتی مثل: ریزش مو و قطع تولید تستوسترون در پریموبولان کمتر است.
مهم‌ترین اثر جانبی پریموبولان، افزایش کلسترول است.
مسترون
مسترون در پزشکی دیگر استفاده نمی‌شود. مسترون یا دروستانولون پروپیونات به سختی سنتز می‌شود و به همین دلیل قیمت بالاتری هم دارد. منبع (۴)
مسترون را معمولاً در فاز چربی سوزی استفاده می‌کنند. مسترون باعث کاهش سطح استروژن می‌شود که حالتی ایده‌آل در چربی سوزی است.
مسترون اثرات جانبی زیادی ندارد. مهم‌ترین عارضه جانبی مسترون، ریزش مو است که می‌توانید با مصرف ماینوکسیدیل با آن مقابله کنید.
تورینابول
تورینابول یا کلرودهیدرومتیل تستوسترون بین سال‌های ۱۹۶۵-۱۹۹۴ میلادی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
تورینابول یک استروئید متوسط است. معمولاً برای افزایش رشد عضلانی، قدرت عضلانی و بهبود ریکاوری مصرف می‌شود.
بزرگ‌ترین عارضه تورینابول، آسیب به کبد و افزایش کلسترول است. معمولاً چون نیمه عمر کوتاهی دارد و می‌توان اثرش را پنهان کرد، توسط ورزشکاران در رقابت‌های ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چه عواملی باعث ایمن بودن یک استروئید می‌شوند؟
- مکانیزم عمل و خانواده استروئید
درک نحوه عمل استروئید و دسته‌بندی آن مهم است. استروئیدهایی که به آن‌ها اشاره شد مشتق شده از دی هیدروتستوسترون که رشد عضلانی را با حداقل ریسک ایجاد می‌کند.
- پتانسیل آروماتیزاسیون
آروماتیزاسیون (تبدیل استروئید به استروژن) یک نگرانی قابل توجه است. ترجیح بدنسازها، استروئیدهایی است که آروماتیزاسیون را انجام ندهند مثل: آناوار.
این باعث کاهش عوارض استروژن می‌شود.
- قابلیت مصرف با سایر استروئیدها
اینکه یک استروئید در یک دوره مصرف همراه با سایر داروها چطور کار می‌کند اهمیت زیادی دارد. مثلاً: مسترون یک استروئید همه کاره است.
چه عواملی باعث ناایمن شدن یک استروئید می‌شوند؟
دلیل اصلی پرخطر بودن استروئیدها، ماهیت طبیعی آن‌هاست.
استروئیدهای آنابولیک باعث افزایش قابل توجه کلسترول می‌شوند که در دراز مدت می‌تواند به بیماری‌های قلبی منجر شود. منبع (۵)
اغلب استروئیدها باعث افزایش تولید سلول‌های قرمز خون می‌شوند که همراه با افزایش وزن می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود. منبع (۶)
عملکرد کلیه‌ها تحت تاثیر منفی قرار می‌گیرد. منبع (۷)
تا اینجا باید متوجه شده باشید که امن بودن کامل یک استروئید غیرممکن است. معمولاً آزمایش‌های خون مداوم و احتیاط در دوزهای مصرفی می‌تواند ریسک را حداقل کند.
خطرناک‌ترین استروئیدها
وقتی صحبت از استروئیدها می‌شود خطرناک یک حالت نسبی است. هر استروئید می‌تواند عوارض جانبی خاص خود را داشته باشد. البته، برخی استروئیدها بیشتر عارضه جانبی دارند. در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنم:
ترنبولون: می‌تواند مشکلات قلبی، کلیوی، مغزی و آسیب مفصلی ایجاد کند. ترنبولون از همان ابتدا برای استفاده در دام‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.
دکا دورابولین: این استروئید آن‌چنان خطرناک نیست اما وقتی همراه با غذا و نمک بالا مصرف می‌شود باعث افزایش فشار خون می‌شود.
بولدنون: به آن استروئید اسب هم گفته می‌شود چرا که می‌تواند سطح هماتوکریت خون را افزایش دهد. این باعث افزایش فشار خون می‌شود که آسیب جدی را به دنبال دارد.
هالوستین: این استروئید چندان عارضه جسمی ندارد اما می‌تواند باعث افزایش پرخاشگری فرد شود.
حرف آخر
استروئیدها ۱۰۰ درصد بدون عارضه نیستند. اگر تصمیم به مصرف گرفته‌اید اول استروئیدهای کم عارضه‌تر را انتخاب کنید. بعد میزان مصرف را زیر ۱۵۰ میلی‌گرم در هفته قرار دهید.
هم‌چنین، بهتر است ماهانه آزمایش خون دهید تا ببینید شاخص‌های کلیدی در چه وضعیتی هستند مثل: کلسترول خون، فشار خون، التهاب، قند خون، استروژن و عملکرد تیروئید.
یک گزینه جایگزین استروئیدها، سارم است. البته، این مواد نیز عوارض خود را دارند.
