کوآنزیم Q10 آنتی اکسیدانی است که انرژی سلول را تولید می‌کند و با نام CoQ10 شناخته می‌شود.
کوآنزیم Q10 را بیشتر در کبد، کلیه، قلب و پانکراس پیدا می‌کنید. مثل بقیه تولیدات بدن، کوآنزیم Q10 با افزایش سن مقدارش در بدن کم می‌شود. به همین دلیل افراد مسن، کوآنزیم Q10 کمتری دارند.
البته، دلایل دیگری برای کمبود کوآنزیم Q10 در بدن وجود دارد: منبع (۱)
- بیماری‌های میتوکندریایی
- کمبود ویتامین‌ها مثل: ویتامین B6
- استرس اکسیداتیو
- عوارض ناشی از مصرف داروهای استاتین
- سطح پایین کوآنزیم Q10 می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های زیر بشود: منبع (۲)
- بیماری‌های قلبی
- دیابت
- اختلالات مغزی
- سرطان
- بیماری‌های عضلانی
- فیبرومیالژیا
مصرف کوآنزیم Q10 به تولید انرژی در میتوکندری سلولی کمک می‌کند و باعث بهبود سطح آنتی اکسیدان‌ها در بدن می‌شود.
کاهش اثرات جانبی استاتین
داروهای استاتین برای کاهش کلسترول به بیماران تجویز می‌شود. یکی از اثرات منفی مصرف استاتین برای بدنسازها، کاهش قدرت عضلانی است!
تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف کوآنزیم Q10 می‌تواند باعث کاهش این عوارض شود. منبع (۳ و ۴)
درمان سردرد
کاهش سطح کوآنزیم Q10 باعث کاهش آنتی اکسیدان‌ها در بدن می‌شود که نتیجه آن افزایش تعداد رادیکال‌های آزاد در بدن است. این موضوع سبب افزایش سردرد و حملات میگرنی می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف ۱۰۰ میلی‌گرم در ۳ نوبت روزانه باعث کاهش این سردردها می‌شود. منبع (۵ و ۶)
بهبود سلامت قلبی
نارسایی قلبی با افزایش سن بیشتر رخ می‌دهد. شرایطی مثل: فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی و عروقی باعث افزایش التهاب در بدن می‌شود.
رابطه‌ی مستقیمی بین سطح کوآنزیم Q10 و نارسایی قلبی وجود دارد. منبع (۷)
مصرف ۱۰۰ میلی‌گرم در ۳ نوبت روزانه می‌تواند به بهبود این شرایط حاد کمک کند. منبع (۸ و ۹)
کاهش ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲
استرس اکسیداتیو و التهاب یکی از عوامل کلیدی در ابتلا به دیابت هستند. مصرف کوآنزیم Q10 می‌تواند به تنظیم سطح قند خون و مقاومت به انسولین کمک کند. منبع (۱۰ و ۱۱)
جلوگیری از سرطان
سطح پایین کوآنزیم Q10 ارتباط مستقیم با افزایش ریسک ابتلا به سرطان دارد. منبع (۱۲)
آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو می‌تواند ریسک ایجاد سلول‌های سرطانی را بیشتر کند. اگر بدن توانایی تولید سلول‌هایی که به صورت طبیعی کارشان کشتن سلول‌های سرطانی را نداشته باشد، به سرطان مبتلا می‌شوید!
مصرف کوآنزیم Q10 می‌تواند این شرایط را بسیار بهتر کند. منبع (۱۳)
بهبود عملکرد تمرینی
استرس اکسیداتیو باعث خستگی عضلانی می‌شود و روی عملکرد حین تمرین تاثیر منفی می‌گذارد. یک راه برای کاهش این اثر منفی استفاده از کوآنزیم Q10 است. (مصرف ۱۲۰۰ میلی‌گرم در روز) منبع (۱۴، ۱۵ و ۱۶)
ناباروری
استرس اکسیداتیو در طول زمان باعث کاهش تعداد اسپرم‌ها و تخمک‌ها می‌شود که این خود ریسک ناباروری را بالا می‌برد.
مصرف کوآنزیم Q10 می‌تواند باعث افزایش تعداد اسپرم‌ها و قابلیت حرکتی آن‌ها بشود. منبع (۱۷ و ۱۸)
همین موضوع در زنان نیز مشاهده که پس از مصرف کوآنزیم Q10 شاهد افزایش سلول‌های تخمک، افزایش نرخ بالای باروری و بهبود کیفیت جنین بوده‌اند. منبع (۱۹)
مواد غذایی حاوی کوآنزیم Q10
- گوشت‌ها: گوشت گاو، مرغ. ارگان‌‌هایی مثل: قلب، کبد و کلیه مقدار بیشتری دارند.
- غذاهای دریایی: ماهی خال مخالی، ساردین، شاه ماهی و ماهی قزل آلا
- میوه و سبزیجات: پرتقال، توت فرنگی، اسفناج، بروکلی و گل كلم
- آجیل، دانه‌ها و روغن‌ها: دانه‌ي کنجد، پسته، روغن سویا و کانولا
میزان مصرف و عوارض جانبی کوآنزیم Q10
وقتی به بازار مکمل‌ها می‌روید شاهد حضور ۲ نوع کوآنزیم هستیم:
- یوبی کوئینون
- یوبی کینول
اغلب محصولات حاوی یوبی کینول هستند. چون این نوع کوآنزیم در بدن تولید می‌شود و ۹۰ درصد کوآنزیم داخل جریان خون را تشکیل می‌دهد.
میزان مشخصی برای مصرف مشخص نشده است اما اغلب تحقیقات از دوزهای ۵۰-۱۲۰۰ میلی‌گرم برای بزرگسالان استفاده کرده‌اند.
مصرف کوآنزیم Q10 حاوی عوارض خیلی محدودی است و مصرف آن مشکلی ایجاد نمی‌کند. منبع (۲۰)
عوارض کلی مشاهده شده شامل:
- مشکلات گوارشی
- بی‌خوابی
- کاهش اشتها
- خستگی
- تحریک پذیری
- حساسیت به نور
نکته: این مکمل در زنان باردار و شیرده مورد آزمایش قرار نگرفته بنابراین از مصرف آن در این دوران پرهیز کنید.
کوآنزیم Q10 اغلب به صورت کپسول و سرم در بازار موجود است.
نکته مهم: اگر از داروی وارفارین یا داروهای دیابت استفاده می‌کنید، بهتر است قبل از مصرف کوآنزیم حتماً با پزشک‌تان مشورت کنید.
توصیه می‌شود با توجه به عارضه بی‌خوابی، کوآنزیم را ابتدای صبح یا بعد از ظهر مصرف کنید.
حرف آخر
کوآنزیم Q10 در بدن‌مان تولید می‌شود و برای داشتن یک زندگی سالم ضروری است. اگر مشکل کمبود کوآنزیم Q10 دارید بهتر است علاوه بر تقویت رژیم غذایی از مکمل‌های حاوی آن نیز استفاده کنید.
آیا کوآنزیم Q10 مصرف کرده‌اید؟
