برنامه روزانه کودک چهار ساله دیگر شامل آموزش‌هایی است که تخصصی‌تر شده‌اند و اندک اندک کودک را برای ورود به پیش دبستانی و دبستان آماده می‌کنند. فراموش نکنید که بازی در برنامه روزانه کودک یک ساله، برنامه روزانه کودک ۲ ساله و برنامه روزانه کودک ۳ ساله و به طور کلی برنامه زندگی تمام کودکان وجود دارد؛ اما این شکل بازی و سختی و آسانی بازی است که زمینه تربیت و پرورش کودک را فراهم می‌کند.
قطعاً کودک بدون برنامه‌ریزی و بدون اینکه بازی‌های خاصی با او انجام شود هم بزرگ می‌شود اما اینکه چه طور بزرگ شود و در هر سن چه مهارت‌هایی داشته باشد مهم است
فعالیت‌هایی که در جدول برنامه روزانه کودک ۴ ساله جاگذاری می‌شود، اشتراکات فراوانی با جدول برنامه‌ریزی روزانه برای کودکان در سایر سنین دارد اما بدیهی است که با بزرگ‌تر شدن کودک هر فعالیت تخصصی‌تر می‌شود و انتظارات از کودک بالاتر می‌رود.
برای مثال یک کودک ۴ ساله دیگر به بازی دالی موشه اشتیاق نشان نمی‌دهد و این بازی برای او هیجانی ندارد؛ اما در عوض به جورچین‌ها، نقاشی‌ها و رنگ آمیزی‌ها، کارتون‌ها زبان اصلی و… تمایل بیشتری دارد و با رغبت بیشتر و راحتی فراوان‌تر به سراغ این فعالیت‌ها می‌رود.
مهد کودک رفتن
بنابراین هم‌چنان مهدکودک رفتن، باشگاه رفتن، کتاب خواندن، کلاس‌های آموزشی رفتن، پارک رفتن، وقت سپری کردن با دوستان و آشنایان و مواردی از قبیل در برنامه روزانه کودک چهار ساله وجود دارد؛ با این تفاوت که سطح انجام هر یک از این فعالیت‌ها متفاوت است.
برای مثال اگر قبلاً کودک برای رفتن به منزل پدربزرگ و مادربزرگ خود مجبور بود با مادر پله‌ها را بالا و پایین کند، اکنون به تنهایی این کار را می‌کند، زیرا دیگر این مهارت را به خوبی آموخته است و به راحتی می‌تواند از پله‌ها بالا و پایین برود.
در این سن، کودک دیگر برای دستشویی رفتن به کسی وابسته نیست. کارهای شخصی خود را انجام می‌دهد و استقلال بیشتری پیدا کرده است. گرچه کودک بزرگ شده است و به عبارتی از آب و گِل بیرون آمده و بسیاری از مسئولیت‌های ابتدایی مادر رنگ باخته‌اند اما دایره وظایف مادر گسترده‌تر شده است و تغییر شکل داده است.
چه کتاب‌هایی برای کودک چهار ساله مناسب است؟
یک مادر یا یک والد آگاه باید به خوبی بداند که برای کودک چهار ساله خود چه کتابی بخرد و از او چه انتظاراتی داشته باشد.
اگر کتاب از رنج سنی کودک پایین‌تر باشد، او را خسته می‌کند و اشتیاقی در او ایجاد نمی‌کند و اگر کتاب از رنج سنی کودک بالاتر باشد، در عین حالی که مجدداً او را خسته و بی‌میل می‌کند، اعتماد به نفس و حس توانستن او را زیر سوال می‌برد.
خصوصاً کتاب‌هایی که جنبه آموزش مفاهیم مختلف را دارند. بنابراین، دقت کنید و کتاب درست برای کودک خود انتخاب کنید:
کودک باهوش من (مهارت‌های یادگیری کودکان ۴ ساله) (داریوش صادقی): این کتاب براساس جدیدترین منابع علمی و روان‌شناسی برای کودکان ۴ سال (۴۸ تا ۶۰ ماهه) تهیه شده است. تمرین‌ها و بازی‌های این مجموعه به صورت هدفمند توانایی و مهارت‌های شناختی و ذهنی، مهارت شنیدن و صحبت کردن، یادگیری مفاهیم ساده ریاضی، مهارت دقت و توجه، هماهنگی چشم و دست کودکان را افزایش می‌دهد.
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا (دکتر شاکری)- دقت کن پیدا کن
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- جور یا ناجور
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- شناخت حیوانات
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- شناخت خوراکی
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- خوب دیدن
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- تفکر خلاق
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- شناخت اشکال
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا- درک متوسط (بین آن دو)
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- سبک سنگین/بزرگ کوچک
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- تفاوت‌ها و شباهت‌ها
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- کامل و ناکامل
- مجموعه کتاب‌های کودک توانا(دکتر شاکری)- درک شمارش
معرفی چند بازی برای رنج سنی چهار سال
بازی داستان سرایی
یکی از بازی‌های ساده‌ای که برای این سنین پیشنهاد می‌شود نشان دادن تصویری به کودک است و درخواست از او برای ساختن داستانی در مورد این تصویر. اجازه دهید کودک هر چه به ذهنش می‌رسد و می‌تواند در مورد داستان بگوید. در این بازی تخیل کودک رشد می‌کند.
بازی با کلمات
در این بازی والد باید به کودک حرفی را پیشنهاد دهد و هر دوی آن‌ها باید در مدت زمان کوتاهی، کلمه‌ای را که با این حرف شروع می‌شود، بگوید. بیان کلمه تکراری ممنوع است و اولین کسی که از ایجاد کلمه جدید ناتوان بماند، بازنده است.
بازی‌های ساختنی و لگو
انواع جورچین و چوب‌چین‌ها با تکه‌های زیاد و مکعب‌های کوچک و بزرگ هنوز هم برای کودک جذاب و مفید هستند. لگوها فکر، دست‌ها و دید کودک را مشغول می‌کند. کودکان در این سنین گاهی با لگو چیزهایی می‌سازند که هم خلاقیت، هم زیبایی و هم ساعت‌ها سرگرمی را با هم یکجا دارد.
بازی فکری برج مکعب
بازی برج مکعب شامل ۱۰ مکعب از بزرگ به کوچک با رنگ‌های مختلف است. در وجوه مختلف هر مکعب رنگ‌ها، حیوانات اهلی، حیوانات وحشی، میوه‌ها و سبزیجات با نام فارسی و انگلیسی آن‌ها آمده است تا کودک با نام آن‌ها آشنا شود.
در ابتدا کودک باید مکعب‌ها را به ترتیب از بزرگ به کوچک روی هم بچیند و سپس بعد از درک مفهوم اندازه، برجی متشکل از ۱۰ طبقه با دسته‌بندی‌های ذکر شده بسازد؛ به گونه‌ای که در هر وجه آن یکی از موضوعات مذکور قرار گیرد
بازی فکری نخ و مهره
بازی های مونته سوری
این روش بازی یکی از بازی‌های مونته سوری و مبتنی بر روش مونته سوری است. این بازی شامل: ۵۰ مهره پلاستیکی در رنگ‌های درخشان و شکل‌های متنوع و ۵ بند بافته رنگی است. صِرف نخ کردن مهره‌ها فعالیتی جذاب و در عین حال مفید برای کودکان به شمار می‌رود.
این فعالیت ضمن تقویت ماهیچه‌های ظریف دست کودک به هماهنگی هر چه بیشتر بین چشم، مغز و دست کودک کمک می‌کند. در عین حال با کمک این وسیله کودک رنگ‌ها و شکل‌ها را یاد می‌گیرد و می‌تواند الگوسازی را انجام دهند.
بازی فکری میمون باهوش
بازی میمون باهوش برای ارتباط برقرار کردن بین موارد مختلف برای کودکان بالای ۴ سال مناسب است. این بازی دارای یک عدد میمون ، ۴ عدد کارت با تصاویر گوناگون و یک صفحه پلاستیکی جهت قرارگیری میمون و کارت‌ها است. کودک از طریق این بازی ارتباط بین مشاغل و موارد مورد نیاز آن شغل و هم‌چنین آشنایی با مفهوم عدد را می آموزد.
بازی فکری شکل ها و رنگ ها
این بازی مهارت‌های ظریف دست کودک را تقویت می‌کند و هم‌چنین کودک را با شکل‌های هندسی مختلف و رنگ‌ها آشنا می‌کند و باعث افزایش خلاقیت و تقویت تخیل و داستان پردازی کودک می‌شود.
منبع: سایت مادر و کودک گهواره
