ویتامینها علاوه بر تاثیر مثبت بر سلامت بدن افراد، نقش مهمی بر عملکرد و توسعه ماهیچهها دارند. در واقع نقش ویتامینها برای تقویت بدنسازها و افزایش تاثیرگذاری تمرینات، بیش از آنچه معمولاً تصور میشود، اهمیت دارد.
ویتامینهای B ،A ،E ،D و C از جمله ویتامین های مورد نیاز بدنسازی هستند که در دورههای تمرینهای ورزشی باید از طریق مواد غذایی یا مکملها آنها را جذب کرد. در این مقاله به نحوه اثرگذاری هرکدام از این ویتامینها بر بدنسازان میپردازیم.
ویتامینهای گروه B؛ کمک به متابولیسم مناسب سلولهای عضلانی
ویتامینهای گروه B به تجزیه مواد و تسهیل واکنشهای بیوشیمیایی بدن کمک میکنند که برای متابولیسم مناسب سلولهای عضلانی حیاتی هستند. ویتامین B1 (تیامین) مواد مغذی را به انرژی تبدیل میکند و در متابولیسم بدن نقش دارد. منابع غذایی مانند تخمه آفتابگردان و جوانه گندم حاوی تیامین هستند که بدنسازان میتوانند آنها را مصرف کنند.
ویتامین B2 (ریبوفلاوین) در تبدیل غذا به انرژی موثر بوده است و خواص آنتیاکسیدانی دارد.
ازسویدیگر ویتامین B3 (نیاسین) در سیگنالدهی سلولی، سوختوساز و بازسازی ساختار DNA موثر است. ویتامین B6 (پیرودوکسین) در ساخت اسیدهای آمینه، گلبولهای قرمز خون و ایجاد ناقلهای عصبی نقش دارد. در کل ویتامینهای دیگر گروه B نیز هر کدام نقشهای خاصی در حفظ سلامت بدن و کمک به فرایندهای بدنسازی دارند.
به همین دلیل بهترین قرص جوشان برای ورزشکاران معمولاً حاوی ویتامینهای گروه B است که در فرآیند حفظ بافت عضلات و همچنین عضلهسازی کمک کند.
ویتامین C؛ ریکاوری بدن پس از تمرینات ورزشی
ویتامین C در بدنسازی نقش مهمی ایفا میکند. یکی از مهمترین فواید آن کمک به ریکاوری بدن پس از تمرینات ورزشی است. این ویتامین به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و در برگشت تنفس به حالت عادی، منظم کردن ضربان قلب و سایر جنبههای ریکاوری بدن پس از ورزش موثر خواهد بود.
ویتامین C همچنین در تعادل هورمونهای بدن نقش دارد؛به ویژه در تعادل سطح هورمونهایی مانند کورتیزول و تستوسترون که برای عملکرد بهینه اندامها حین تمرینات ورزشی حیاتی هستند.
این ویتامین برای کاهش آسیبدیدگی عضلات و کمک به متابولیسم اسید آمینهها در بدن و تشکیل کلاژن که به محافظت از استخوانها و عضلات کمک میکند، لازم است. علاوه بر ویتامین C، کلسیم نیز از گرفتگی عضلات جلوگیری میکند؛ از اینرو، مصرف انواع قرص جوشان کلسیم پس از تمرینهای ورزشی به ریکاوری بدن کمک خواهد کرد.
تاثیر ویتامین A در بدنسازی؛ موثر بر فرآیند اصلی رشد ماهیچهها
ویتامین A در بدنسازی نقش مهمی دارد؛ اگرچه بیشتر افراد این ویتامین را به خاطر فواید آن برای بینایی میشناسند، اما برای بدنسازان منافع متفاوت بسیاری خواهد داشت. ویتامین A در ساخت پروتئینها، فرآیند اصلی رشد ماهیچهها، نقش دارد.
همچنین در تولید گلیکوژن، سوخت ذخیره شده برای فعالیتهای بیشینه و شدید، موثر است. ویتامین A از ویتامین های مورد نیاز بدنسازی است که در برنامه غذایی ورزشکاران، به ویژه بدنسازان حرفهای باید گنجانده شود.
این ویتامین نه تنها در ساخت، تقویت و رشد ماهیچهها کمک میکند، بلکه فواید بسیاری برای سایر اعضای بدن و سیستمهای عصبی دارد. این فواید شامل افزایش سیستم دفاعی بدن، بهبود عملکرد پوست و مو، تقویت بینایی و سیستم عصبی، کمک به عملکرد دستگاه تنفسی و رشد سلولهای بدن میشود. از آنجایی که آقایان در بدنسازی بیشتر به دنبال رشد ماهیچهها هستند، با مصرف مولتی ویتامین مردانه میتوانند مواد مغذی و ویتامینهای لازم از جمله ویتامین A را به بدن خود برسانند.
ویتامین E؛ نقش مهم در بدنسازی به دلیل خواص آنتی اکسیدانی
ویتامین E به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی نقش مهمی در رشد عضلات و بدنسازی دارد. این ویتامین به کاهش آسیب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد که پس از تمرینات ورزشی آزاد میشوند، کمک میکند. رادیکالهای آزاد اتمهای ناپایداری هستند که سلولهای بدن را تخریب کرده و منجر به بیماری و پیری زودرس خواهند شد.
ویتامین E با تقویت رشد عضلات و سرعت دادن به ریکاوری، همچنین با آثار مثبت بر فشار خون، خونرسانی به عضلات را بهبود میبخشد. از طرف دیگر، این ویتامین به ارتقاء سیستم ایمنی بدن کمک میکند.
افزایش حجم عضلات با ویتامین D
سطح بالاتر ویتامین D با حجم عضلانی بیشتر در ارتباط است. این ویتامین به ورزشکاران امکان میدهد تا تمرینات سختتر و سریعتری داشته باشند که در نتیجه به رشد بیشتر عضلات منجر میشود. در واقع ویتامین D3 تاثیر مهاری روی ژن میوستاتین دارد که سرکوب آن به رشد بیشتر عضلات منجر خواهد شد.
میوستاتین یک ژن است که رشد عضلات را محدود میکند، بنابراین کاهش فعالیت آن به افزایش حجم عضلات کمک میکند. به همین دلیل برای رشد عضلات، مصرف ویتامین D با مشورت پزشک موثر خواهد بود.
مصرف بهترین مولتی ویتامین برای بدنسازی با مشورت پزشک
با بررسی تأثیر ویتامینهای مختلف بر بدنسازی، مشخص شد که ویتامینها علاوه بر تامین انرژی و تقویت سیستم ایمنی، در افزایش حجم عضلانی، کاهش آسیبدیدگی عضلات و بهبود فرآیند ریکاوری بعد از تمرینات ورزشی نقش کلیدی دارند.
همچنین این ویتامینها در تعادل هورمونی و پیشگیری از پیری زودرس سلولها موثر هستند. در نهایت، این مطالعه نشان داد که مصرف مناسب و متعادل ویتامینها، به ویژه در قالب مکملهای تغذیهای مناسب و با مشورت پزشک، نقش مهمی در بهبود عملکرد ورزشی و دستیابی به اهداف بدنسازی ایفا میکند.